Κυπριακή Ναυτιλία: Ατενίζοντας το 2014

Λίγες μόνο ώρες απομένουν μέχρι το τέλος ενός από τα πιο δύσκολα έτη που έχει βιώσει η χώρα μας στη σύγχρονή της ιστορία.  Ως είθισται, θα αποπειραθούμε να ανασκοπήσουμε το απερχόμενο και να προβλέψουμε το εισερχόμενο έτος, σε σχέση με την Κυπριακή Ναυτιλία.  Ατενίζοντας λοιπόν το 2014, θέτουμε ως βασικό ερώτημα, το “εάν η Ναυτιλία, παραμένει ακόμη ένας από τους πιο σημαντικούς αιμοδότες της Κυπριακής Οικονομίας”.

Για να απαντηθεί όμως ορθολογιστικά, η πιο πάνω ερώτηση θα πρέπει προηγουμένως, να γίνει μία σύντομη αναφορά στα θετικά και στα αρνητικά στοιχεία της Ναυτιλίας κατά το 2013:

Θετικά Στοιχειά:

1.    Η Ναυτιλία πέρασε τις πρόσφατες αξιολογήσεις της Τρόικας τον Ιούλιο και το Νοέμβριο του 2013, με πολύ θετικό αποτέλεσμα, λαμβάνοντας ακόμη και την παρότρυνση για περαιτέρω ανάπτυξη και προώθησή της στο εξωτερικό, με γενικότερο στόχο τη στήριξη της Οικονομίας.

2.    Η  Ναυτιλία διατήρησε συμπαγές το πολύ ανταγωνιστικό Ναυτιλιακό Φορολογικό της Σύστημα και έτσι μπορεί ακόμη να προσελκύσει περισσότερα πλοία και ναυτιλιακές εταιρείες στην Κύπρο, βοηθώντας έμπρακτα με αυτόν τον τρόπο, στο καυτό θέμα της καλπάζουσας ανεργίας στην Κύπρο.

3.    Παρά το γεγονός ότι αρκετές Ναυτιλιακές εταιρείες στην Κύπρο έχουν υποστεί σημαντικό “κούρεμα” σαν αποτέλεσμα της πρόσφατης Τραπεζικής Κρίσης, αυτές παραμένουν ακόμη στην Κύπρο.

4.    Προκαταρτικά λοιπόν μπορεί να λεχθεί ότι, η Ναυτιλία αποτελεί ένα από τους λίγους εναπομείναντες πραγματικά ενεργούς και προσοδοφόρους κλάδους της Οικονομίας.  Με τη συνεισφορά της να υπολογίζεται στο 7% του ΑΕΠ, η Ναυτιλία παραμένει ακόμη μία υποσχόμενη βιομηχανία, ειδικά μάλιστα, εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι δεν πάσχει καθόλου από θέματα αξιοπιστίας και εικόνας και συνεχίζει να δραστηριοποιείται επιτυχώς σε παγκόσμια βάση.

5.    Μπορεί επιπρόσθετα να λεχθεί ότι, οι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της Ναυτιλίας ενισχύονται ακόμη περισσότερο με την επικείμενη ανάπτυξη της πολύ υποσχόμενης Βιομηχανίας Ενέργειας, λόγω της άμεσης συσχέτισης της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας με τη μεταφοράς φυσικού αερίου ή/και πετρελαίου που θα εξορυχτεί από την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου.  

Αρνητικά Στοιχεία:

1.    Το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας (ΤΕΝ) παραμένει από τον Απρίλιο 2012, χωρίς μόνιμο Διευθυντή.  Αντί αυτού, εφαρμόζεται σε μηνιαία βάση, εκ περιτροπής αναπλήρωση από Λειτουργούς του ΤΕΝ.  Η κατάσταση αυτή δημιουργεί πολύ αρνητική εντύπωση στους πλοιοκτήτες-χρήστες της Κυπριακής Σημαίας και, αναπόφευκτα, λειτουργικά προβλήματα στο Τμήμα Ναυτιλίας.

2.    Λόγω ίσως της δεινής κατάστασης των δημόσιων οικονομικών στην Κύπρο και των περιορισμένων διαθέσιμων σχετικών πόρων, τόσο κατά τη διάρκεια της πρόσφατης Τραπεζικής Κρίσης όσο και μετέπειτα, παρατηρείται περιορισμένη προώθηση της Ναυτιλίας στο εξωτερικό ειδικά το διάστημα αυτό, που τόσο το χρειάζεται η Κύπρος.  Σε αντιπαραβολή, σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια, άλλα ανταγωνιστικά Νηολόγια, έχουν αναπτύξει έντονη εκστρατεία προσέκλυσης ναυτιλιακών εταιρειών στη χώρα τους, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο, αύξηση στον αριθμό πλοίων που εγγράφονται στα Νηολόγιά τους.

3.    Ενόψει πιθανής έναρξης συνομιλιών για το Κυπριακό Πρόβλημα, μέσω των οποίων (σαν “Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης”) αναμένεται να επέλθει η άρση του Τουρκικού Εμπάργκο στα Κυπριακά πλοία, δηλαδή, την “Αχίλλειον Πτέρνα” του Κυπριακού Νηολογίου, δεν θα γίνει περαιτέρω αναφορά στο θέμα αυτό.

4.    Η πιο ανησυχητική εξέλιξη όμως είναι ότι, λόγω ίσως των θετικών στοιχείων που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, έχει πρόσφατα δοθεί η εντύπωση ότι έχει επέλθει ένας εφησυχασμός σε σχέση με τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία, τόσο από τη Ναυτιλιακή Διοίκηση, όσο και από άλλες Πολιτειακές Αρχές στην Κύπρο.  

Συγκεκριμένα, επικρατεί έκδηλα η αίσθηση ότι έχει “εξασφαλιστεί η παραμονή της Κυπριακής Ναυτιλιακής Βιομηχανίας στην Κύπρο καθώς και η συνέχιση της σημαντικής οικονομικής συνεισφοράς της στην Κυπριακή Οικονομία” (7% του ΑΕΠ και την απασχόληση 4500 καταρτισμένων υπαλλήλων στον ευρύτερο Ναυτιλιακό Τομέα, για να μην αναφερθεί ακόμη, η ενίσχυση / εξάρτηση άλλων κλάδων της Οικονομίας από τη Ναυτιλία).

Ο εν λόγω εφησυχασμός, πιθανόν να προέρχεται και από την ανάγκη επικέντρωσης του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων σε άλλα εξίσου σημαντικά προβλήματα που καλείται να επιληφθεί και να επιλύσει, αφού το Υπουργείο έχει την πολιτική εποπτεία για άλλα οκτώ (8) Κυβερνητικά Τμήματα και επιπρόσθετο αριθμό Ανεξάρτητων Αρχών και Ημικρατικών Οργανισμών, πέραν του Τμήματος Ναυτιλίας.

Η Ναυτιλία όμως αποτελεί ίσως την κατ' εξοχήν αμιγώς Διεθνοποιημένη Βιομηχανία που διαθέτει η Κύπρος σήμερα και, η οποία, εκ της φύσεως της, δραστηριοποιείται σε παγκόσμια βάση.  Κάθε ναυτιλιακά αναπτυγμένη χώρα λοιπόν, χρειάζεται να ανταποκρίνεται γρήγορα σε διεθνείς ναυτιλιακές και οικονομικές εξελίξεις, καθώς και άλλα εθνικά ανταγωνιστικά λειτουργικά πλαίσια, για να μπορεί να διατηρεί την “ελκυστικότητά” της προς τις ναυτιλιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται εντός της επικράτειάς της.

Δράττοντας της ευκαιρίας της ειδικής εκδήλωσης που διοργάνωσε πριν λίγες μέρες το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων για την επιτυχή συμπλήρωση 50 Χρόνων από τη σύσταση του Κυπριακού Νηολογίου στο Τμήμα Ναυτιλίας, θα θέλαμε να συγχαρούμε θερμά όλους όσους συνέβαλαν στο αξιέπαινο αυτό επίτευγμα και γενικότερα, για την πολυετή και πολυσχιδή προσφορά του Κυπριακού Νηολογίου προς τη χώρα μας.

Θα αποτελούσε λοιπόν πολύ ατυχές εξέλιξη, εάν παρατηρήσουμε σύντομα την αποχώρηση Ναυτιλιακών εταιρειών από την Κύπρο μετά από παραμονή τόσων ετών στη χώρα μας, για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω, ειδικά έχοντας υπόψη ότι κατά τη διάρκεια του όντως πολύ δύσκολου έτους 2013, έχουμε καταφέρει να μην έχει φύγει καμία Ναυτιλιακή εταιρεία από την Κύπρο.

Συμπερασματικά και με βάση τα πιο πάνω, η απάντηση που μπορεί να δοθεί στο αρχικό ερώτημα “εάν η Ναυτιλία, παραμένει ακόμη ένας από τους πιο σημαντικούς αιμοδότες της Κυπριακής Οικονομίας”, είναι καταφατική, υπό την ξεκάθαρη όμως προϋπόθεση, ότι τα πιο κάτω μέτρα υλοποιηθούν άμεσα:

1.    Χάραξη “Εθνικής Ναυτιλιακής Πολιτικής” λαμβάνοντας υπόψη τη “νέα τάξη πραγμάτων” στην Κύπρο και στη Ναυτιλία διεθνώς, σε συνεχή και στενή συνεργασία με τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία, ειδικά σε θέματα έγκαιρης ενημέρωσης και λήψεως αποφάσεων για θέματα Ναυτιλίας στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και στο Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας.

2.    Διορισμό Διευθυντή Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας (ΤΕΝ) και επίλυση λειτουργικών / δομικών προβλημάτων στο ΤΕΝ.

3.    Προώθηση, βάσει σχεδίου, της Κυπριακής Ναυτιλίας στο εξωτερικό, σε στενή συνεργασία μεταξύ της Ναυτιλιακής Διοίκησης, της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, του Οργανισμού Προσέλκυσης Επενδύσεων (“CIPA”) και άλλων σχετικών οργανισμών.

4.    Υλοποίηση της απόφασης της Κυβέρνησης για την αναβάθμιση της Ναυτιλιακής Διοίκησης με τη δημιουργία θέσης “Υφυπουργού Ναυτιλίας”, με πραγματικές εξουσίες και υπευθυνότητες και με κύριο στόχο, να επιληφθεί αποκλειστικά και να εργαστεί άμεσα, προς την επίλυση των πιο πάνω προβλημάτων.  

Η υλοποίηση αυτής της πρότασης, η οποία αποτελεί επίσης βασικό αίτημα της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας εδώ και δεκαετίες, θα μεταφέρει στη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα ένα ξεκάθαρο μήνυμα πολιτειακής στήριξης και σημασίας προς την Κυπριακή Ναυτιλία.  Θα λειτουργήσει επίσης, σαν ένα επιπρόσθετο θετικό στοιχείο προσέκλυσης ναυτιλιακών εταιρειών στην Κύπρο, όπως έχει παρουσιαστεί και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις ναυτιλιακά αναπτυγμένων χωρών, οι οποίες την έχουν εφαρμόσει.

Ατενίζοντας λοιπόν το 2014, η Κυπριακή Ναυτιλιακή Βιομηχανία, στέκεται ενωμένη και πιστή στην Κύπρο και την Κυπριακή σημαία, όπως άλλωστε έχει πράξει για δεκαετίες τώρα.  Παραμένει επίσης πανέτοιμη να συνεργαστεί με την Κυπριακή Πολιτεία, προσφέροντας εξειδικευμένη τεχνογνωσία και συγκεκριμένες βελτιωτικές εισηγήσεις για τη διατήρηση και την περεταίρω ανάπτυξη της Ναυτιλίας, στηρίζοντας ταυτόχρονα την Κυπριακή Οικονομία.

Είθε το Νηολόγιο και η Ναυτιλία μας, να έχουν ούριο άνεμο στο ταξίδι για τα επόμενα 50 Χρόνια.