Η οικονομία μας…

Βιώνουμε τη δυσκολότερη οικονομική περίοδο από τα χρόνια της εισβολής. Επομένως, φυσιολογικά αρκετοί από εμάς υποκύπτουν στο καθεστώς ‘ανασφάλειας’ που επικρατεί στην κοινωνία.

Κάποιοι κλείνονται στον εαυτό τους και μένουν αδρανείς, αρνούμενοι να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο ή να κάνουν νέα ξεκινήματα (ειδικά όταν οι επιχειρήσεις τους αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες). Άλλοι, υιοθετούν μια στάση ‘συγκρατημένης αισιοδοξίας’ πιστεύοντας ότι η κρίση είναι προσωρινή και θα περάσει, συνεχίζοντας να πράττουν όπως και πριν θεωρώντας ότι κάποια στιγμή η ‘οικονομία θα καλυτερεύσει’, χωρίς να χρειαστεί να αναθεωρήσουν προηγούμενες πρακτικές. Για εμάς, οι στάσεις αυτές είναι αναποτελεσματικές. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αδρανήσει μπροστά στη ρευστότητα που χαρακτηρίζει τη Κύπρο σήμερα, αλλά και να μην γίνουμε ‘υπερβολικά’ αισιόδοξοι, πιστεύοντας ότι ‘μαγικά’ θα βρεθούν λύσεις σε όλα τα προβλήματα.

Οι Κυπριακές τράπεζες κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους περισσότερα δάνεια από καταθέσεις (και κεφάλαια). Ακόμη και μετά την ‘ανακεφαλαιοποίηση’ τους, υπάρχει μια σημαντική αρνητική διαφορά. Ενώ ένα υγείες τραπεζικό σύστημα επιζητεί να δανείσει το ‘στάσιμο’ χρήμα των καταθετών (για να εισπράξει τόκους μεγαλύτερους από εκείνους που πληρώνει), το Κυπριακό τραπεζικό σύστημα έχει έλλειμμα που σήμερα καλύπτεται από τις εγγυήσεις ρευστότητας της ΕΚΤ και του μηχανισμού ELA και επιζητεί να μειώσει την έκθεσή του στην πραγματική οικονομία (‘deleveraging’).
 
Οι τράπεζες απελπισμένα προσπαθούν να εισπράξουν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα καθυστερημένα (ή προβληματικά) δάνεια που έχουν, αποτραβώντας ρευστότητα από την οικονομία και επιχειρήσεις που είδαν την κερδοφορία τους να μηδενίζει (και να περνάνε σε ζημίες), επιτείνοντας τις συνθήκες εκείνες που οδηγούν τις επιχειρήσεις σε μη-βιώσιμες.

Μια επιχείρηση συνεχίζει να διατηρεί έναν στοιχειώδη κύκλο εργασιών, κυρίως από ‘καλούς’ συνεργάτες. Με τις εισπράξεις αυτές πρέπει να καλύψει τις δαπάνες μισθοδοσίας, τη ΑΗΚ, το ΦΠΑ, το ενοίκιο, έξοδα εξυπηρέτησης δανεισμού (και να πλήρωση δικηγορικά έξοδα από πιθανόν τραπεζικές αγωγές – κάτι που στο τέλος λειτούργει σαν μπούμερανγκ για τις τράπεζες), και φυσικά να πληρώσει τους προμηθευτές. Καθώς όμως η επιχείρηση δυσκολεύεται να εισπράξει (πλην αν κάνει λιανικές πωλήσεις), μένει πίσω στις υποχρεώσεις της, με αποτέλεσμα να προσπαθεί με διακανονισμούς να εξοφλήσει σε μεταγενέστερο στάδιο τις οφειλές της, ενώ οι νέες οφειλές (αν υπάρχουν) μένουν μη-εξυπηρετούμενες. Καθώς οι επιχειρήσεις πλέον δεν μπορούν να δανειστούν από τις τράπεζες, όχι γιατί οι τράπεζες είναι ‘κακές’ αλλά διότι τα δάνειά ξεπερνούν τις καταθέσεις και τα ίδια κεφάλαιά τους, οι επιχειρήσεις πλέον προσπαθούν να δανειστούν από όλους τους υπόλοιπους, δηλαδή τους προμηθευτές, το προσωπικό τους, κτλ. Αυτός είναι ο φαύλος κύκλος που διανύουμε σήμερα!

Οι επιχειρήσεις μας κατάντησαν πλέον σαν ‘μηχανές παραγωγής’ ανείσπρακτου και τεχνητού χρέους. Όχι γιατί είναι κακοδιαχειριζόμενες, αλλά λόγω της ταυτόχρονης συρρίκνωση του ιδιωτικού τομέα, την κατακόρυφη πτώση του τζίρου τους, την ένταση των εισπρακτικών μέτρων των τραπεζών, και φυσικά την απώλεια εισοδήματος των πελατών τους.

Επομένως, χρειάζεται να προσαρμοστούμε στις περιστάσεις, πιστεύοντας στον εαυτό μας και υιοθετώντας ότι ναι μεν η κρίση έφερε προβλήματα που πρέπει να λύσουμε, φέρνει όμως και ευκαιρίες. Ευκαιρίες να γίνουν αλλαγές στη συμπεριφορά μας, στο τραπεζικό σύστημα, στον τόπο μας. Ας κάνουμε αυτοκριτική και, με βαθιά αυτογνωσία, ας επιχειρήσουμε να  ξεπεράσουμε τα αδιέξοδά, αφήνοντας πίσω πρακτικές του παρελθόντος (τόσο από επιχειρηματίες όσο και από τράπεζες). Ας αλλάξουμε.

Καλές γιορτές.

Υποσημείωση: Η Τράπεζας Κύπρου μέσω του συγχρηματοδοτικόυ προϊόν JEREMIE (που σκοπό έχει να ‘στηρίξει’ τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις) ζητά, ακόμη και σήμερα, εξασφαλίσεις σπίτια (και άλλα ακίνητα) επιχειρηματιών (ή ακόμη και συγγενικών προσώπων) για να τους εγκρίνουν το συγκεκριμένο δάνειο λες και δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι εξασφάλισης. Δηλαδή ακολουθάμε το προηγούμενο μοντέλο που οδήγησε το τραπεζικό μας σύστημα εδώ που βρισκόμαστε μέχρι σήμερα!