Η εμπιστοσύνη έρχεται με τα πόδια και φεύγει ασθμαίνοντας

Οι τράπεζες, οι Συνεργατικές Πιστωτικές Εταιρείες και γενικά το Χρηματοπιστωτικό σύστημα μιας χώρας , είναι  ο ακρογωνιαίος  λίθος της οικονομίας της. Είναι η ψυχή και η καρδιά του Οικονομικού της συστήματος.

Λόγω της ιδιαιτερότητας  των τραπεζών , των ΣΠΙ και των άλλων Χρηματοπιστωτικών  οργανισμών, καθώς και της πολύ ευαίσθητης και σημαντικής παρουσίας τους στην οικονομία και στην κοινωνία, απαιτείται συνεχής έλεγχος και εποπτεία , χρειάζεται η Ηθική ως βασική αρχή , η  ακεραιότητα και υπευθυνότητα.

Η πατρίδα μας βιώνει την χειρότερη περίοδο της ιστορίας της μετά το 1974. Η ξαφνική και βίαιη διαφοροποίηση του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της  προκαλεί αναστάτωση, δυστυχία, περιθωριοποίηση, αβεβαιότητα , ανασφάλεια, πανικό, σωματικές και ψυχικές ασθένειες.

Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, ο πνεύμονας της Οικονομίας μας, ο οποίος είναι ο καθοριστικός παράγοντας εξόδου από την πρωτόγνωρη  αυτή κρίση, είναι βαθειά τραυματισμένος, λόγω δικών μας αποφάσεων , ενεργειών και τραγικών λαθών και από ξένες αποφάσεις ιδιαίτερα αυτές του Μαρτίου  2013 του Eurogroup.

Πρώτιστο καθήκον όλων , ιδιαίτερα αυτών που έχουν τις εμπειρίες , τις γνώσεις και τις ικανότητες στο συγκεκριμένο θέμα , χωρίς δογματισμούς, εγωισμούς και αλαζονεία , είναι η εξεύρεση και υλοποίηση των πιο σωστών, σοφών , ισορροπημένων και σοβαρών αποφάσεων για την βελτίωση και  αναζωογόνηση του τραπεζικού  μας οικοδομήματος, πάνω απ’ όλα όμως πρέπει να επανέλθει η εμπιστοσύνη του κόσμου προς το τραπεζικό μας σύστημα. Οι πολίτες  από την εμπειρία μου,  δικαιολογημένα δεν εμπιστεύονται το τραπεζικό μας σύστημα. Η αναστάτωση που τους προκάλεσαν οι βίαιες εξελίξεις θα τους σημαδεύουν σ’ όλη τους τη ζωή.

« Η  εμπιστοσύνη έρχεται με τα πόδια και φεύγει ασθμαίνοντας» αναφέρει ένα σπουδαίο ρητό. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να επανέλθει η εμπιστοσύνη του κόσμου προς το τραπεζικό σύστημα.

Διοικητικά Συμβούλια

Αποφασιστικής σημασίας πολιτικές και πρακτικές για βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης και σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος στην τραγική αυτή οικονομική και κοινωνική εποχή θα διαδραματίσουν οι Διοικήσεις των Τραπεζικών Οργανισμών.

Πρώτιστα χρειάζονται Διοικητικοί Σύμβουλοι, με  διαχρονική έξωθεν καλή μαρτυρία για την ακεραιότητα, εντιμότητα, υπευθυνότητα , εμπειρία, ικανότητες και χαρακτήρα τους.

Χρειάζονται διοικητικά συμβούλια που θα εμπνεύσουν και καθοδηγήσουν τα μέλη , τους μετόχους και τους πελάτες  τους, καθώς και τα κουρασμένα και δίχως ηθικό στελέχη και προσωπικό των εταιρειών τους.

Χρειάζονται Διοικητικοί Σύμβουλοι, που να έχουν απεριόριστο χρόνο, να υπηρετήσουν το τραπεζικό μας σύστημα στην πιο δύσκολη περίοδο της ιστορίας του, με καινοτόμες ιδέες και αντιλήψεις . Χρειάζεται σ’ αυτή την πρωτόγνωρη κρίση να χρησιμοποιηθούν μη συμβατικές τραπεζικές πρακτικές επαφή με τον κόσμο, τους πελάτες , τους καταθέτες , να επεξηγηθούν όλες οι απορίες και ανασφάλειες  τους. Υπάρχουν τόσα πολλά που μπορούν να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Εάν θεωρούν μερικοί , ότι η εμπιστοσύνη του κόσμου προς το τραπεζικό σύστημα θα  επανέλθει μόνο με τις τεχνοκρατικές αποφάσεις, τις φιλολογικές συζητήσεις , υιοθετώντας  μοντέλα του παρελθόντος ή και ετεροχρονισμένες οδηγίες, πλανώνται πλάνην οικτρά.

Μη εξυπηρετούμενα Δάνεια -  Αναδιαρθρώσεις Χορηγήσεων  

Τα μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια , είναι από τα πιο σημαντικά ζητήματα που αφορούν το τραπεζικό και κοινωνικό μας σύστημα. Είναι πιστεύω η αιχμή του δόρατος στην απαραίτητη κερδοφορία , πρόοδο και ανάκαμψη του Τραπεζικού συστήματος και της Οικονομίας γενικά. Παρ’ όλη την τεράστια Οικονομική Κρίση και ύφεση , την ανεργία, το κλείσιμο των επιχειρήσεων , την ρευστοτική ασφυξία, πιστεύω ότι μπορούμε να βελτιώσουμε τον δείχτη των μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων αν και είναι πολύ δύσκολο, ίσως ακατόρθωτο  μέσα από τις ποιοτικές αναδιαρθρώσεις των δανείων. Η επιμήκυνση και η μικρότερη δόση στα Δάνεια λόγω αδυναμίας των δανειοληπτών είναι αναγκαία οικονομικά και επιβεβλημένη κοινωνικά. Θεωρώ ότι στις συγκεκριμένες ποιοτικές αναδιαρθρώσεις των Δανείων όλοι έχουν όφελος . Οι Τράπεζες και τα ΣΠΙ , αποκτούν ρευστότητα μέσω των εισπράξεων  των δόσεων  , έστω και μικρότερων , σταθεροποιούν τον αριθμό των μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων ή και μειώνοντας τον έτσι δεν χρειάζονται συνεχώς νέα κεφάλαια και διατηρούν  ικανοποιημένα τα μέλη και τους πελάτες τους. Ταυτόχρονα με την μείωση της δόσης των Δανείων , απομένει στον δανειολήπτη σχετική ευχέρεια για κατανάλωση , ένα στοιχείο σημαντικό στην επανεκκίνηση της Κυπριακής  οικονομίας , επίσης αποφεύγονται περιττά έξοδα και χρόνος, από την λήψη  δικαστικών μέτρων , ιδιαίτερα στις πολύ σκληρές αυτές εποχές.

Θέλω να τονίσω για να είμαι δίκαιος ότι υπάρχουν δανειολήπτες οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να πληρώνουν και αυτοί αρνούνται. Επίσης υπάρχουν χρεώστες που αποφεύγουν να συνεργασθούν, εκμεταλλευόμενοι τη νέα δύσκολη κατάσταση που  έχει δημιουργηθεί. Δανειολήπτες οι οποίοι δεν συνεργάζονται , με το προσωπικό των τραπεζικών οργανισμών και ΣΠΙ , για την εξεύρεση  συναινετικών και κοινωνικά αποδεκτών λύσεων.

Είναι ομολογουμένως  περιορισμένη η κατηγορία των δανειοληπτών αυτών και χρειάζεται ιδιαίτερη  μεταχείριση γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Όμως πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους ότι όταν δανείζεται κάποιος έχει την νομική και ηθική υποχρέωση να αποπληρώνει το Δάνειο του. Διότι πλούσιος είναι αυτός ο οποίος είναι αξιόπιστος, τυπικός και φερέγγυος και έχει πάντοτε μια ανοικτή και διαρκή πρόσκληση δανειοδότησης του.

Θεωρώ πολύ σημαντικό να αναφέρω , ότι πιθανή δημιουργία στο τόπο μας , μιας κουλτούρας  άρνησης της ευθύνης πληρωμής των δόσεων στις Τράπεζες και τα ΣΠΙ , είναι η χειρότερη υπηρεσία προς την Οικονομία, την πατρίδα και το λαό μας. Όλη η κοινωνία πρέπει να αντισταθεί σε τέτοια πιθανά φαινόμενα, τα οποία στο τέλος επιβαρύνουν τους τίμιους, αξιοπρεπείς και φερέγγυους πολίτες.

Επιτοκιακή  Πολιτική

Η ζήτηση των Δανείων είναι υποτονική και ανεμική. Η συζήτηση , η μελέτη και οι αποφάσεις πρέπει να αφορούν κυρίως τα Επιτόκια των υφιστάμενων χορηγήσεων . Χρειάζονται να γίνουν  εμπεριστατωμένες μελέτες και να παρθούν  πολύ ριζοσπαστικές αποφάσεις και ενέργειες. Το θέμα των επιτοκίων είναι πολύ λεπτό και ευαίσθητο.

Όταν μιλούμε για επιτόκια, ο κόσμος  ιδιαίτερα οι δανειολήπτες αγνοούν  τα καταθετικά επιτόκια  και αναφέρουν μόνον τα δανειστικά. Αυτό το συναίσθημα και η αντίληψη βασιλεύει στο μυαλό των ανθρώπων  και το θεωρώ άκρως φυσιολογικό. Η πραγματικότητα  όμως είναι ότι τα επιτόκια των δανείων καθορίζονται κυρίως από τα επιτόκια καταθέσεων και γενικά  το κόστος των Τραπεζικών Οργανισμών και των ΣΠΙ.

Τα καταθετικά επιτόκια άρχισαν να μειώνονται  από τον Απρίλη του τρέχοντος έτους και αναμένεται  ότι στις αρχές του νέου έτους  θα μεταφερθούν όλες οι καταθέσεις  προθεσμίας με υψηλό επιτόκιο  σε χαμηλότερο επιτόκιο.

Μια τέτοια εξέλιξη πιστεύω ότι θα  βοηθήσει στην αύξηση του Επιτοκιακού περιθωρίου για τις Τράπεζες και τα ΣΠΙ και θα ανοίξει το δρόμο για μειώσεις στις υφιστάμενες και νέες χορηγήσεις. Θεωρώ απαραίτητο   εκ  μέρους των Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων την καθημερινή μελέτη και ανάλυση των επιτοκιακών  δεδομένων, των κόστων, της κερδοφορίας , των κεφαλαίων και των άλλων Οικονομικών παραμέτρων .

Η μείωση των επιτοκίων κατά την άποψη μου στις υφιστάμενες χορηγήσεις  και πρωτίστως στις Αναδιαρθρώσεις των Δανείων και στις νέες πιθανές χορηγήσεις είναι  ένα από τα ισχυρά φάρμακα τα οποία θα βοηθήσουν πολλαπλά και τον τραπεζικό τομέα και την Κυπριακή Οικονομία στο σύνολο της.

Εξ’ άλλου η εμπειρία διδάσκει ότι με τα υψηλά επιτόκια στις υφιστάμενες  Χορηγήσεις, καθίστανται δύσκολες οι αναδιαρθρώσεις με τα σημερινά ακραία Οικονομικά φαινόμενα, την πρωτόγνωρη ανεργία και την άνευ προηγουμένου μείωση των εισοδημάτων των πολιτών λόγω της ύφεσης. Ταυτόχρονα τα υψηλά επιτόκια, επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τους δανειολήπτες και δεν μπορούν να τα εξυπηρετήσουν και έτσι αυξάνονται τα μη εξυπηρετούμενα Δάνεια και σε αριθμό και σε κεφάλαια.

Μάλιστα πιστεύω ότι σε κατοπινό στάδιο, εάν οι ακραίες συνθήκες που διαβιούμε , το επιβάλλουν , το επιτόκιο ίσως και πρέπει να καθορίζεται πέραν των άλλων και με κοινωνικά κριτήρια λαμβάνοντας υπόψη την  ανεργία, την μείωση εισοδημάτων , τις ασθένειες .

Οι μειώσεις των επιτοκίων στα υφιστάμενα Δάνεια , θεωρείται από πολλούς ότι  μειώνει τα έσοδα των  Χρηματοπιστωτικών  Ιδρυμάτων και κατ’ επέκταση τα κεφάλαια τους, σε μια περίοδο κατά την οποία υπάρχει αναγκαιότητα κερδοφορίας και κεφαλαίων.

Θεωρώ ότι η εν λόγω θεώρηση και άποψη είναι εκτός πραγματικότητας, διότι η αδυναμία των πλείστων δανειοληπτών και επιχειρήσεων να  αποπληρώνουν τις δόσεις των Χορηγήσεων τους είναι ορατές και πραγματικές. Οι πλείστοι χρεώστες προσπαθούν  να επιβιώσουν. Η τραγική τους κατάσταση κατατίθεται και αποτυπώνεται καθημερινά στα γραφεία των Τραπεζών και των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων.

Αξίες Ακινήτων

Φάνηκε καθαρά , ότι ένα μεγάλο μέρος για τις ανάγκες ανακεφαλαιωποίησης των τραπεζών και των Συνεργατικών ήταν  και ο τομέας των ακινήτων, δηλαδή  των ενυπόθηκων εξασφαλίσεων των Χορηγήσεων, οι οποίες εξασφαλίσεις υποβαθμίσθηκαν βίαια και εκτιμήθηκαν σε πολύ χαμηλές τιμές.

Το θέμα αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και θα αναφέρω πολύ σύντομα τις δικές μου απόψεις από τη δική μου Συνεργατική Τραπεζική εμπειρία.

Η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα ,σε μια σπουδαία τοποθεσία, όπως λέγεται γεωστρατηγική, δηλαδή έχει υδρογονάνθρακες,  φυσικό  πλούτο, θάλασσα/ήλιο, ανθρώπινο δυναμικό μπορεί να ονομασθεί στην γλώσσα των ειδικών Ανάπτυξης γης ως φιλέττο. Δεν θεωρώ σωστό και δίκαιο , αυτού του τόπου τα κτίρια , τα οικόπεδα και τα χωράφια , γενικά η γη του να μειώνονται δραματικά οι αξίες τους , κατά την άποψη μου απαράδεκτα.

Θεωρώ ότι η μεγάλη μείωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η διαθέσιμη γη της Κύπρου, είναι ασήμαντη  και δεν μπορεί να συγκρίνεται με άλλες αχανείς σε έκταση χώρες της Ευρώπης. Επίσης θεωρώ ότι οι συγκριτικές μέθοδοι  εκτίμησης των ακινήτων , καθώς και το ομολογουμένως σημαντικό στοιχείο της προσφοράς και της ζήτησης δεν είναι οι μοναδικοί παράγοντες καθορισμού της τιμής και της αξίας των ακινήτων.

Συμφωνώ ότι υπήρξαν στρεβλώσεις και παραφουσκωμένες τιμές στην προηγούμενη Χρονική περίοδο, αλλά η προσπάθεια μηδενισμού της ακίνητης περιουσίας των Κυπρίων είναι υπερβολική και επικίνδυνη. Το γεγονός αυτό επηρεάζει αρνητικά, το Χρηματοπιστωτικό σύστημα της πατρίδας μας και γενικά της Οικονομίας μας καθώς και τους πολίτες τους οποίους αλλοιώνει δραματικά την περιουσιακή οικονομική τους κατάσταση.

Άποψη μου είναι ότι δεν πρέπει να αποδεχόμαστε χωρίς εξηγήσεις  και παραστάσεις επιστημονικές και πρακτικές τις οποιεσδήποτε εκτιμήσεις των ακινήτων των πολιτών. Φυσικά το θέμα αυτό είναι και δύσκολο και πολύπλοκο, όμως θεώρησα σωστό να το αναφέρω προς προβληματισμό.

Κατασκευαστικός Τομέας

Ο κατασκευαστικός τομέας είναι κατά την ταπεινή μου γνώμη ο βασικός άξονας της Κυπριακής Οικονομίας. Η τραγική μείωση των δραστηριοτήτων του, μπορώ να πω ότι επέδρασε δραστικά στην περεταίρω  ύφεση της Οικονομίας, στην ανεργία, στην μείωση εισοδημάτων  των πολιτών είναι δε πολύ σοβαρή αιτία αύξησης των Μη εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων, στο τραπεζικό σύστημα.

Αν δεν ανακάμψει ο κατασκευαστικός τομέας, θεωρώ απίθανο  την  επανεκκίνηση της Κυπριακής Οικονομίας και του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι διαφορετικοί τομείς δραστηριοποίησης γύρω από το κατασκευαστικό τομέα  είναι πάρα πολλοί. Ταυτόχρονα τα κεφάλαια που ανακυκλώνονται σ΄αυτό το τομέα είναι τεράστια, όπως τεράστια είναι η προσφορά του στην Κυπριακή Οικονομία.

Την σπουδαιότητα αυτής της Βιομηχανίας , πρέπει να την αναδείξουμε και προστατεύσουμε . Θεωρώ ότι υπάρχουν πολλές νομοθετικές και φορολογικές υπερβολές και αγκυλώσεις , οι οποίες πρέπει άμεσα να διαφοροποιηθούν.

Επιβάλλεται όπως , το κράτος , οι επιχειρηματίες , η Βουλή , τα κόμματα , οι πρεσβείες μας σ’ όλο  τον κόσμο , όλοι οι φορείς, συνεργασθούν για την επανεκκίνηση της κατασκευαστικής Βιομηχανίας , που κατά την άποψη μου σηματοδοτεί και την επανεκκίνηση της Κυπριακής Οικονομίας και του Τραπεζικού  Συστήματος.

Ο τόπος μας ήταν είναι και θα είναι ένας Παράδεισος. Ας τον αξιοποιήσουμε ξανά όλοι μας, για το καλό της Κύπρου μας και των παιδιών μας.

Η Κύπρος μας δεν είναι μεγάλη σε έκταση χώρα . Είναι πολύ μικρή και ελκυστική. Χρειάζεται   όραμα, οργάνωση, συνεργασία , σκληρή δουλειά, πρωτοβουλίες και κίνητρα  και έξυπνες τακτικές και στρατηγικές κινήσεις για να αλλάξουμε τα δυσμενή δεδομένα και να αναδείξουμε ξανά την κατασκευαστική Βιομηχανία πρωτοπόρο δύναμη της Κυπριακής Οικονομίας.

Αυτές τις απόψεις , θέσεις και εισηγήσεις ήθελα να μοιραστώ με τους συμπατριώτες μου, σ΄αυτές τις τραγικές συνθήκες. Αυτές οι απόψεις πηγάζουν μέσα από  τις καθημερινές μου εμπειρίες και τις γνώσεις, καθώς και μέσα από την μεγάλη μου αγωνία για το τόπο  και το λαό μας.

Πιστεύω ακράδαντα , ότι όλοι θα σταθούν στο ύψος των τραγικών περιστάσεων με ενότητα, αγάπη , αξιοπρέπεια, υπερηφάνεια , ανιδιοτέλεια , ομαδικότητα , σοφία, πατριωτισμό , αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα για να ξεπερασθούν οι πρωτόγνωρες δυσκολίες του λαού μας  και να ανατείλουν καλύτερες πιο φωτεινές και ελπιδοφόρες μέρες.