Ταχύρρυθμα μαθήματα 2013

Καθώς γράφω το τελευταίο editorial γι’ αυτό το χρόνο για το ΙΝ Βusiness Δεκεμβρίου, δεν μπορώ παρά να αναλογιστώ ένα - ένα τα όσα φέτος περάσαμε και μάθαμε. Όλα αποτελέσματα κάποιων λαθών, παθών, κακών χειρισμών και λιγότερο των συγκυριών, που οδήγησαν σε καταστάσεις πρωτοφανείς και πρωτόγνωρες κι αυτό, σαφώς, καθόλου τυχαία. Ο απολογισμός επιβάλλεται φέτος και είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίος, εφόσον τα μάτια μας είδαν πολλά, τα αυτιά μας άκουσαν περισσότερα και… το στομάχι μας άντεξε αρκετά κι ας δεν τα χώνεψε ποτέ.                                       

«Όσα δεν φέρνει ο χρόνος φέρνει η ώρα λέμε» και κάπως έτσι, μέσα σε μια νύχτα του Μάρτη, μάθαμε ξαφνικά και με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο πόσο τραγική ήταν στ’ αλήθεια η κατάστασή μας. Μάθαμε, ακόμα, πως όταν τελειώνει το «γλέντι» πληρώνει ο καθένας τα δικά του σπασμένα, αλλά κάποτε κι εκείνα των άλλων. Και είχαμε, όπως αποδείχθηκε, πολλά σπασμένα - από τα δημόσια οικονομικά μέχρι αυτά του οίκου μας - είτε επρόκειτο για το νοικοκυριό, την ιδιωτική μας επιχείρηση ή το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα.                                           

Μάθαμε πως τελικά ήταν λάθος που απλώναμε το χέρι μας αρκετά μακρύτερα από εκεί που έφτανε. Διότι, άλλο είναι η πρόκληση στο πλαίσιο ενός μετρίσιμου ρίσκου κι άλλο η ανευθυνότητα, που στο τέλος αποδεικνύεται βλακεία, με όλες τις συνέπειες.

Μάθαμε, επίσης, πως δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε να αυτοανακηρύσσεται developer. Δυστυχώς, το μάθημα στην περίπτωση αυτή έγινε πάθημα όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για τις τράπεζές τους, τους συνεργάτες τους, την οικονομία ολόκληρη.

Μάθαμε να απαξιώνουμε θεσμούς, να βλέπουμε πολύ μικρούς τους πολιτικούς που ψηφίσαμε για να μας εκπροσωπούν και ακόμα μικρότερους πολλούς από όσους συμμετέχουν στα διοικητικά συμβούλια οργανισμών. Μάθαμε πως η Κύπρος μας, όσο μικρή και αν είναι, χωρεί μεγάλη, πολύ μεγάλη συγκέντρωση αδιαφορίας, εγκληματικής ανικανότητας, ανευθυνότητας, διαφθοράς και αηδίας.  
Μάθαμε, ωιμέ, πως ο δημόσιος τομέας, οι ημικρατικοί και οι τράπεζες, το όνειρο κάθε μάνας για αποκατάσταση του τέκνου της, δεν εξακολουθούν να είναι ακριβώς ασφαλείς προορισμοί με ηλιοφάνεια!
Μάθαμε, όμως, και πραγματάκια πιο απλά. Να διαβάζουμε τα διαφημιστικά με τις προσφορές που μέχρι πρωτίστως αγνοούσαμε, να μετράμε τους καφέδες του μήνα, να βάζουμε όρια στις επισκέψεις σε κομμωτήρια και νυχούδες, να ζούμε χωρίς Φιλιππινέζα και να γίνουμε εμείς η madam του σπιτιού μας.

Μάθαμε, επίσης, πως η επωδός «η Κύπρος είναι επιχειρηματικό κέντρο διεθνών επενδύσεων» είναι ευθύνη για την οποία πρέπει να δουλέψουμε πολύ περισσότερο. Έχεις τα φόντα μεγάλε, χρησιμοποίησέ τα σωστά, φτιάξε τα κακώς έχοντα, διόρθωσε τις δομές σου, εξέλιξε το μοντέλο σου, γίνε σωστό και σοβαρό επιχειρηματικό κέντρο!

Από την άλλη, μάθαμε πως η Κύπρος είναι και ανθεκτική. Οι ξένοι επενδυτές δεν έτρεξαν να φύγουν, οι επιχειρήσεις πλήγηκαν, αλλά δεν παρέλυσε η επιχειρηματική Κύπρος. Οι μισθοί μειώθηκαν, οι ώρες εργασίας αυξήθηκαν, αλλά ο εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα, για τον οποίο μπορώ να μιλώ, δεν σταμάτησε να παράγει.

Δεν πνιγήκαμε, κολυμπήσαμε και συνεχίζουμε να κολυμπούμε και κάποιοι σαφώς τα καταφέρνουν καλύτερα από άλλους.

Μάθαμε αρκετά. Μάθαμε όσα έπρεπε όμως; Ισχύει βεβαίως και το επιχείρημα πως τώρα που γνωρίζουμε πόσες προκλήσεις έχει ο ωκεανός, μπορούμε να προετοιμάσουμε καλύτερα σωσίβια. Το 2014 θα μας δείξει σύντομα.