Άλλο οι ανάγκες ‘εισοδήματος’, άλλο οι ‘ταμειακές ροές’
14:59 - 30 Οκτωβρίου 2013
Το ‘εισόδημα’ και η ‘πραγματική ταμειακή ροή’ δεν είναι το ίδιο πράγμα. Εδώ στην Κύπρο πολλοί επενδυτές - ιδιώτες αλλά και θεσμικοί - συγχύζουν τις δυο αυτές έννοιες. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δυο διακριτές έννοιες των οποίων οι διαφορές είναι εξαιρετικής σημασίας για κάποιον που έχει επενδύσει σε ακίνητα ή/και σε άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Με απλά λόγια, ‘ταμειακές ροές’ μπορούν να χαρακτηριστούν τα χρήματα που χρειάζεται κανείς για ‘έξοδα διαβίωσης’ και για άλλες προσωπικές ανάγκες, είτε κανείς βρίσκεται στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό. Από την άλλη μεριά, το ‘εισόδημα’ είναι τα μερίσματα και οι τόκοι που προέρχονται από ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο (άυλα ή ενσώματα περιουσιακά στοιχεία) επί των οποίων πληρώνει κανείς φόρο εισοδήματος. Εδώ έγκειται και η ειδοποιός διαφορά: ο τρόπος με τον οποίο παράγει κανείς εισόδημα μπορεί να επηρεάσει, κατά τρόπο χειροπιαστό, την αύξηση των περιουσιακών σας στοιχείων (αλλά και να αυξάνει τους φόρους που πληρώνετε), κάτι που με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει την ευχέρεια παραγωγής της επιθυμητής, ‘υγιούς’ ταμειακής ροής.
Αποτελεί εσφαλμένη αντίληψη ότι τα μετρητά που χρειάζεται κανείς θα πρέπει να τα αντλεί αποκλειστικά και μόνο από το εισόδημα ή από κεφάλαια που ‘δεν αγγίζουμε’, όπως εξάλλου διαπίστωσαν (για κακή τους τύχη) προ μηνών πολλοί που είχαν καταθέσεις καθορισμένης διάρκειας στην Τράπεζα Κύπρου ή τη Λαϊκή. Αρκετοί, ειδικά στην Κύπρο, δεν μπορούν να ξεπεράσουν την αντίληψη αυτή. Παρά ταύτα το κύριο μέλημα του κάθε επενδυτή θα πρέπει να είναι η συνολική απόδοση μετά τους φόρους αλλά και η διαφοροποίηση (diversification) των επενδύσεων.
Αρκετοί επενδυτές ίσως να μη γνωρίζουν ότι η διαχείριση ενός χαρτοφυλακίου περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα, μετοχικό κεφάλαιο, καταθέσεις, κτλ) εμπερικλείει κινδύνους. Συχνά, ιδιαίτερα εδώ στην Κύπρο, πολλοί επενδυτές εκτίθενται υπερβολικά σε κινδύνους που δεν έχουν εντοπίσει. Η συγκέντρωση - έστω και ακούσια - περιουσιακών στοιχείων, δημιουργεί υπερβολικούς κινδύνους. Μια τέτοια συγκέντρωση (concentration risk) μπορεί να αφήσει εκτεθειμένο ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο σε μεγαλύτερες αυξομειώσεις, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος ταχύτερου ρυθμού απωλειών. Παράγοντες όπως η χώρα, το νόμισμα, οι εκτιμήσεις αξίας, το μέγεθος της αγοράς, οι διαθέσιμες στρατηγικές εξόδου, είναι καίριας σημασίας σε ότι αφορά ένα καλά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο. Για παράδειγμα, πολλοί ξένοι κάτοικοι που διαμένουν στην Κύπρο είχαν αγοράσει οικιστικά ακίνητα πολυτελείας τότε που η αγορά ήταν στο απόγειο της (2006-2007), ενώ σήμερα που οι τιμές έχουν πέσει σημαντικά, βρίσκονται στη δυσάρεστη θέση να μη μπορούν να απεγκλωβιστούν από τις επενδύσεις τους.
Ο καθορισμός ξεκάθαρων άλλα και επιτεύξιμων στόχων είναι ένας σημαντικός παράγοντας που οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη πριν αποφασίσουν να προχωρήσουν σε κάποια επένδυση. Με άλλα λόγια, ποιός είναι ο επιθυμητός βαθμός απόδοσης και η επιθυμητή ταμειακή ροή από τη συγκεκριμένη επένδυση; Συζητώντας με διάφορους επενδυτές, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι πολλοί επικεντρώνονται στις επιτυχίες τους, παραγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα όποια καίρια λάθη στα οποία έχουν υποπέσει. Τείνουν δηλαδή να διατηρούν μια υποκειμενική στάση παρά μια αντικειμενική θεώρηση των πραγμάτων. Υπάρχει μια εγγενής τάση για υπερβολική αυτοπεποίθηση, και αυτό αποτελεί ιδιαίτερο μειονέκτημα. Εάν ασχολούμαστε μόνο με τις επενδύσεις που απέδωσαν (σε οποιαδήποτε κατηγορία περιουσιακών στοιχείων), η στενή αυτή θεώρηση μπορεί να μας ωθήσει στη λήψη υπερβολικών κινδύνων. Ο καθένας από εμάς είναι ευάλωτος σε τέτοιου είδους προκαταλήψεις. Άρα είναι σημαντικό κανείς να ενεργεί μέσα σε ένα πλαίσιο αποσυνδεδεμένο από το συναίσθημα. Θα πρέπει να ενεργούμε μέσα σε ένα περιβάλλον που να στηρίζεται σε στοιχεία, γεγονότα, σε αντικειμενική ανάλυση, ώστε να μπορούμε να παίρνουμε τις σωστές αποφάσεις για το οικονομικό μας μέλλον.
Τέλος, η προδραστική διαχείριση (proactive management) των περιουσιακών στοιχείων των διαφόρων επενδυτών είναι πολύ σημαντική. Πρώτον, επιβάλλεται η συνεχής παρακολούθηση των επενδύσεων σε όλες τις συνθήκες αγοράς. Δεύτερον, οι επενδυτές δεν περιορίζονται σε ένα και μοναδικό επενδυτικό στυλ, αφού αυτό μπορεί να περιορίσει ή και να αποκλείσει τη δυνατότητα άντλησης σταθερών κερδών. Ανάλογα βέβαια με το προφίλ κινδύνου και τη διάθεση ανάληψης κινδύνου του καθενός, οι επενδύσεις σας θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από ευελιξία, προδραστικότητα και δυναμική. Η Κύπρος μας έχει πολλά να προσφέρει και μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις επενδυτικές ανάγκες.