Η γενιά των 800 ευρώ και τα άτομα με αναπηρία

Με αφορμή το πρόσφατο άρθρο της Ανθής Ερμογένους «Είμαστε η γενιά που τις πάγωσαν τα όνειρα»[1] γράφω κι εγώ τις δικές του σκέψεις. Συμφωνώ απόλυτα με το συγκεκριμένο άρθρο και επαυξάνω.

Περιγράφει με πολύ ρεαλιστικό τρόπο, χωρίς να μας «χαϊδεύει τα αυτιά» τις δυσκολίες που έχουν οι νέοι σήμερα στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με το πιο πάνω άρθρο οι μισθοί στην Κύπρο είναι μόλις 800 ευρώ και κάτι ψιλά συνήθως, και εύστοχα αναρωτούνται οι νέοι πώς θα τα βγάλουν πέρα με 800 ευρώ και κάτι …, πώς θα καταφέρουν να πληρώνουν καθημερινά έξοδα π.χ. ρεύμα, νερό, ενοίκιο και να ζουν αυτόνομα και ανεξάρτητα από τις οικογένειες τους. Πώς θα ονειρευτούν να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους και να έχουν δύναμη να δημιουργήσουν τις οικογένειες τους;

Εύλογα ερωτήματα. Φανταστείτε τώρα να είναι κάποιος ή κάποια άτομο με αναπηρία… Συναντά τα ίδια προβλήματα αλλά και την υποχρέωση να αγωνίζεται συνεχώς να αναδείξει ότι μπορεί να έχει τα ίδια δικαιώματα και ευκαιρίες και άρα να εργαστεί όπως οι υπόλοιποι.

Υπάρχουν μερικές εταιρείες που προσλαμβάνουν άτομα με αναπηρία, αλλά είναι λίγες. Δυστυχώς η απαξίωση των ατόμων με αναπηρίες συνεχίζεται. Συνεχίζεται γιατί πολλές εταιρείες δεν έχουν τη θέληση να δημιουργήσουν εξειδικευμένες πολιτικές που να διασφαλίζουν ευκαιρίες και ισότιμη ένταξη των ατόμων με αναπηρία στον χώρο εργασίας.

Το πιο πάνω φαινόμενο είναι υπαρκτό με την ανοχή της πολιτείας γιατί, δυστυχώς, δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που να αναγκάζει τις εταιρείες να προσλάβουν άτομα με αναπηρίες, σε αντίθεση με την πολιτεία που έχει νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο υπάρχει επειδή η πολιτεία είναι αναγκασμένη να ακολουθεί τις διεθνείς συμφωνίες που προστατεύουν τα άτομα με αναπηρίες.

Η συγκεκριμένη νομοθεσία στηρίζεται στην αρχή της ποσόστωσης δηλαδή « για κάθε 10 θέσεις που ανοίγονται στον δημόσιο τομέα η μια θέση είναι για άτομο για αναπηρία»[2]. Δηλαδή η εκάστοτε κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη, από τον νόμο, για κάθε δέκα προσλήψεις που κάνει σε συγκεκριμένη περίοδο η μια υποψήφια θέση να είναι αποκλειστικά για άτομο με αναπηρία. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δίνεται η ευκαιρία σε άτομα με αναπηρία να διεκδικήσουν τη συγκεκριμένη θέση. Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να γίνει και στον ιδιωτικό τομέα αλλά δυστυχώς υπερτερούν λανθασμένες αντιλήψεις και στερεότυπα στον επιχειρηματικό κόσμο.

Το χειρότερο από όλα είναι ότι οι πιο πολλές ιδιωτικές εταιρείες «θυμούνται» τα άτομα με αναπηρίες όταν θα πρέπει να κάνουν δωρεές και εισφορές λες και είναι θέμα ελεημοσύνης. Κάποιες ιδιωτικές εταιρείες χρησιμοποιούν την εταιρική κοινωνική ευθύνη για την ανάληψη πρωτοβουλιών για βιώσιμη ανάπτυξη στην κοινωνία. Σε κάποιους τομείς, όπως είναι το περιβάλλον, χρησιμοποιούν σωστά στρατηγικές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Εντούτοις στο κομμάτι της κοινωνικής ενσωμάτωσης ατόμων με αναπηρία, όπως απαιτείται από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, δεν υπάρχει σημαντική πρόοδος. Για παράδειγμα ο στόχος 10 «Λιγότερες Ανισότητες υπό - στόχος 10.2, σύμφωνα και με τη μελέτη του Sustainable Development Report 2020i, για τον συγκριμένο στόχο υπάρχουν «σημαντικές απαιτήσεις που πρέπει να υλοποιηθούν.

Είναι κατανοητό ότι οι εταιρείες κτυπήθηκαν ανελέητα τόσο από την οικονομική κρίση του 2008-2013, αλλά και από την πανδημία, αλλά σε καμία περίπτωση αυτά τα δυο γεγονότα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μοχλοί εκμεταλλεύσης των νέων ανθρώπων. Είναι προς το γενικό συμφέρον να γίνει αντιληπτό από όλους ότι δεν υπάρχει σωστή διαδικασία ένταξης ατόμων είτε είναι «υγιείς » είτε άτομα με αναπηρία στον χώρο εργασίας, με προσφορά οικονομικής ασφάλειας και προοπτικής ανέλιξης, έτσι ώστε να εκλείψει το φαινόμενο της ανισότητας και το φαινόμενο της «γενιάς των 800 ευρώ».

Εν κατακλείδι, η διεύθυνση της ιδιωτικής εταιρείας που θα σκεφτεί διαφορετικά, δηλαδή πώς θα καινοτομήσει, πώς δηλαδή θα χρησιμοποιήσει ουσιαστικά την εταιρική κοινωνική ευθύνη ως σωστό εργαλείο για μείωση της ανισότητας και ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία στον εργασιακό χώρο και όχι ως εργαλείο εντυπωσιασμού, τελικά θα βγει κερδισμένη.

[1] Είμαστε η γενιά που της παγώσαν τα όνειρα | Limassol Today (limassol-today.com)

[2] Ο περί Πρόσληψης Ατόμων με Αναπηρίες στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα (Ειδικές Διατάξεις) Νόμος του 2009 - 146(I)/2009 (cylaw.org)

*Πρώην Προέδρος Κέντρου Νεότητας Ατόμων με Απώλεια Ακοής

Υπεύθυνος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης -Together Cyprus.

Πιστοποιημένος εκπαιδευτής ΑΝΑΔ