Πως η τεχνολογία Blockchain μπορεί να συνεισφέρει στη στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη;

Η τεχνολογία Blockchain προσφέρει ένα αποκεντρωμένο, ασφαλές, διαφανές σύστημα εμπορίας, με επαληθεύσιμη καταγραφή του ποιος ανταλλάζει τι και με ποιον. Πιο συγκεκριμένα, η τεχνολογία Blockchain επιτρέπει τη δημιουργία αμετάβλητων αρχείων που αποθηκεύονται σε πακέτα (blocks). Τα πακέτα επαληθεύονται και αντιγράφονται από κόμβους μέσα στο δίκτυο Blockchain. Επειδή δεν υπάρχει μια ενιαία κεντρική βάση δεδομένων, τα αρχεία Blockchain είναι απολύτως ασφαλή από παρεμβάσεις και αυτοδιορθώνονται. Τα δίκτυα Blockchain μπορεί να είναι δημόσια ή ιδιωτικά. Σήμερα υπάρχουν αρκετά παραδείγματα εφαρμογής παρέχοντας κυβερνοασφάλεια και στήριξη στις συναλλαγές σε αρκετούς τομείς της οικονομίας, όπως στα χρηματοοικονομικά, στην υγεία, στην εφοδιαστική αλυσίδα, κ.α.
 
Η τεχνολογία Blockchain παρέχει σαφή πλεονεκτήματα για τον τομέα της ενέργειας και κατ’ επέκταση για την βιώσιμη ανάπτυξη ενός Κράτους. Αρκετές εφαρμογές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σε διάφορες χώρες, όπως για παράδειγμα ενεργειακές συναλλαγές και πιστοποίηση προέλευσης της ενέργειας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επειδή ο ενεργειακός τομέας χαρακτηρίζεται από μεγάλες βάσεις δεδομένων, οι εταιρείες ενέργειας είναι ευάλωτες σε κυβερνοεπιθέσεις. Οι λύσεις Blockchain επιτρέπουν στις εταιρείες, στους προμηθευτές και στις επιχειρήσεις ενεργειακών υπηρεσιών να προστατεύουν, να δημιουργούν και να μεταδίδουν δεδομένα αποδοτικά σε ένα ασφαλές περιβάλλον, βοηθώντας παράλληλα στη μείωση του κόστους.
 
Καθώς η τεχνολογία Blockchain δημιουργεί για κάθε συναλλαγή ένα ιστορικό αμετάβλητο αρχείο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύσει τον τύπο της καταναλισκόμενης ενέργειας. Με αφορμή την ανησυχία για την κλιματική αλλαγή, πολλοί καταναλωτές θέλουν να γνωρίζουν εάν η ενέργεια που καταναλώνουν είναι ανανεώσιμη ώστε να παίρνουν τις κατάλληλες καταναλωτικές επιλογές. Επιπλέον, πολλές χώρες ελέγχουν και καταγράφουν την ποσότητα ενέργειας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό δίκτυό τους, για αυτό η ανίχνευση και η πιστοποίηση της ανανεώσιμης ενέργειας είναι απαραίτητη. Αν και αυτό είναι εύκολο για τις μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι πιο περίπλοκο για τα ηλεκτρικά οχήματα. Αναλόγως του που και πότε φορτίζεται ένα όχημα, το περιεχόμενο ανανεώσιμης ενέργειας διαφέρει σε κάθε φόρτιση. Η τεχνολογία Blockchain μπορεί να ανιχνεύσει την ενέργεια με την οποία φορτίζεται η μπαταρία, επιτρέποντας μια βάση για πράσινα πιστοποιητικά.
 
Καθώς η τεχνολογία Blockchain μπορεί να ξεπερνά τα εθνικά σύνορα, οι συναλλαγές στο Blockchain είναι αποδοτικές και δεν εξαρτώνται από συναλλαγματικές αλλαγές και τέλη συναλλαγών. Το Blockchain επιτρέπει στους παραγωγούς να πωλούν ενέργεια άμεσα στους αγοραστές αν και οι τοπικές ρυθμίσεις μπορεί να περιορίζουν ποιος μπορεί να προμηθεύσει ηλεκτρισμό. Η χρήση δημοπρασιών με Blockchain μπορεί να εξασφαλίσει ότι η ενέργεια που αγοράζεται θα είναι έναντι του χαμηλότερου δυνατού κόστους.
 
Οι πιο πάνω δυνατότητες εξασφαλίζουν την ύπαρξη εμπιστοσύνης, αλλά και κατάλληλων κινήτρων για να πετύχουν πολιτικές που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη για την μείωση της κλιματικής αλλαγής. Δηλαδή τον δραστικό περιορισμό των θερμοκηπιακών αερίων με την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και αυτό με τη σειρά του σημαίνει ριζική αλλαγή του πώς παράγεται και καταναλώνεται η ενέργεια. Οι μεγάλες κεντρικές μονάδες παύουν να αποτελούν τον κανόνα, όπως και η γραμμική σχέση παραγωγού-καταναλωτή. Πλέον ο καθένας έχει τη δυνατότητα να παράγει ενέργεια στο σπίτι του, αλλά και το πλεόνασμα να το εμπορεύεται στην αγορά ενέργειας. Μπαίνουμε σταδιακά στην εποχή του παραναλωτή (prosumer) και των έξυπνων δικτύων (smart grids). Τα έξυπνα δίκτυα προσφέρουν τη δυνατότητα διομότιμης (peer-to-peer, P2P) ανταλλαγής ενέργειας, κάτι που αν υλοποιηθεί αποδοτικά, μπορεί να αυξήσει κατακόρυφα την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μηχανισμών αποθήκευσης, μειώνοντας τα κόστη αλλά και τις απώλειες στη μεταφορά.
 
Υπάρχουν, φυσικά, κάποια ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν για να δουλέψουν ομαλά τα έξυπνα δίκτυα. Και εδώ η τεχνολογία Blockchain έχει τη δυνατότητα να δώσει ουσιαστικές λύσεις. Με έξυπνα συμβόλαια (smart contracts) τα οποία, σε συνδυασμό με τους έξυπνους μετρητές (smart meters) μπορούν να εξασφαλίσουν ότι το ενεργειακό σύστημα θα δουλέψει με ασφάλεια, ταχύτητα και διαφάνεια. Εξοικονομώντας χρήματα για καταναλωτές, δημιουργώντας νέες επενδυτικές ευκαιρίες και συμβάλλοντας στην πιο αποδοτική χρήση ενέργειας και, κατ’ επέκταση, στην πιο αποδοτική προστασία του περιβάλλοντος.
 
Η τεχνολογία Blockchain μπορεί να μεταμορφώσει και να εκδημοκρατίσει τις αγορές ενέργειας, επιτρέποντας στα νοικοκυριά να παράγουν ενέργεια φιλική στο περιβάλλον και να την ανταλλάσσουν σε διομότιμη (peer-to-peer, P2P) βάση. Η εμπιστοσύνη και η διαφάνεια που μπορεί να διασφαλίσει η τεχνολογία του Βlockchain μπορεί να μειώσει το κόστος συναλλαγής μεταξύ ομότιμων χρηστών παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Μέσα από τα έξυπνα συμβόλαια μπορούν να καταγράφονται οι συναλλαγές ενέργειας που αποτυπώνονται στο Blockchain. Μια πλατφόρμα όπου μπορεί ο παραγωγός να συναλλάσσεται με τον καταναλωτή σε πραγματικό χρόνο πράττοντας χρεοπιστώσεις μέσα από ένα αυτόνομο και έμπιστο σύστημα.
 
Συνοψίζοντας, η τεχνολογία Blockchain επιτρέπει την αποκεντρωμένη συναλλαγή ενέργειας συμβάλλοντας σε μια ολιστική και ορθολογικότερη διαχείριση της ενέργειας. Βρίσκεται εντός του πεδίου των σημερινών τεχνολογικών δυνατοτήτων και μπορεί να συνεισφέρει στην στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης ενός Κράτους προς όφελος των σημερινών και μελλοντικών γενεών.

Δρ. Ανδρέας Πουλλικκάς
Πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου