Ο χάρτινος πύργος της τουρκικής οικονομίας και οι 4 επιλογές του Ερντογάν

Πριν πάμε στην τουρκική λίρα που ήταν το κλειδί που σας ώθησε για να διαβάσετε το κείμενο ας θυμηθούμε λίγο τα βασικά. Σε τι μας χρησιμεύει το χρήμα που έχουμε στις τζέπες μας; Το νόμισμα μιας χώρας ή ενός μπλόκ χωρών όπως είναι το ευρώ, έχει τρεις βασικές λειτουργίες. Ορίζεται από την νομοθεσία ως αποδεκτό μέσο συναλλαγής, είναι μια μονάδα υπολογισμού οικονομικών αξιών και τέλος είναι μονάδα αποθήκευσης της αξίας . Με την τελευταία λειτουργία του, το χρήμα ουσιαστικά διασφαλίζει την αγοράστικη δύναμή του κατόχου του για μελλοντικές συναλλαγές. Και εδώ έγκειται και η ουσία της όλης συζήτησης. Σε μια τέλεια χώρα-  ή έστω σε μια χώρα  όπου για όλες τις ανάγκες υπάρχει ντόπια παραγωγή - η αξία του χρήματος επηρεάζεται από εσωτερικούς και μόνο παράγοντες.
 
Χάρτινος πύργος
Σήμερα η τουρκική οικονομία θα μπορούσε να παρομοιαστεί μ' έναν χάρτινο πύργο που σ' ένα δυνατό φύσημα του αέρα θα παρασυρθεί και θα σκορπίσει. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να πιστεύει ότι διαθέτει τους μηχανισμούς ν' αντιστρέψει την εις βάρος του κατάσταση, αλλά τα εμφανή σημάδια του κορωνοϊού σε μια χώρα 82 εκατομμυρίων κατοίκων θεωρείται βέβαιο πως θα έχουν αρνητικές συνέπειες, σε περίπτωση ο ίδιος δεν θελήσει να ρίξει νερό στο κρασί του και να υποχωρήσει.

Σε μια χώρα λοιπόν όπως είναι η Τουρκία με τεράστιες ανάγκες εισαγωγών - τόσο φυσικών προϊόντων όσο και κεφαλαίων – η αξία του χρήματος προσδιοριζεται σε σχέση με την συναλλαγματική ισοτιμία. Συνεπώς, η συναλλαγματική αξία του χρήματος είναι ζωτικής σημασίας σε μια χώρα όπως είναι η Τουρκία και το νομισμα της, η τουρκική λίρα.

Όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα πιο κάτω, η τουρκική λίρα κάθε άλλο παρά κρατά την αξία της  τα τελευταία χρόνια εναντι του κυριώτερου συναλλαγματικού νομίσματος - του αμερικανικού δολλαριού.Και η κατάσταση μετά την πανδημία γίνεται χειρότερη.
 
 
Η τουρκική οικονομία είναι μεγάλη. Το μεγάλη όμως δεν σημαίνει και ισχυρή σύμφωνα με τον Οικονομολόγο Ιωάννη Τελώνη που μίλησε στο InBusinessNews. «Και αυτό γιατί η χώρα έιναι ακόμη στο στάδιο της ανάπτυξης – ένα στάδιο που απαιτεί κεφάλαια για χρηματοδοτήσεις έργων υποδομής και παραγωγής (και όχι μόνο). Κι επειδή η τουρκική οικονομία δεν παράγει αρκετό πλεόνασμα καταθέσεων για να χρηματοδοτήσει εσωτερικά αυτές τις ανάγκες στηρίζεται και εξαρτάται αναγκαστικά από ξένα κεφάλαια – τόσο για χρηματοδότηση των επενδύσεων όσο και για χρηματοδότηση των εισαγωγών», υπογράμμισε.

Τα αποθεματικά σε ξένο συνάλλαγμα έχουν τεράστια σημασία για μια χώρα όπως η Τουρκία. Και η ιστορία  εδώ είναι ακόμη πιο δυσχερής για την Τουρκία.
 
 
«Όπως φαίνεται στο πιο πάνω διάγραμμα, οι εκρροές ξένου συναλλαγματος από μετοχές και ομόλογα, έφτασαν τα 6,4 δις δολλαρια μέσα στους τελέυταίους  τρείς μήνες - ένα ρεκόρ εκρροών που έχουμε να δούμε από το 2005. Και καθώς τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώνονται συμπαρασύρουνκαι την λίρα μειώνοντας την αξία των εισαγωγών και αυξάνοντας το κόστος των εισαγωγών – το οποίο με την σειρά του διοχετεύεται στον πληθωρισμό. Κι ο  οποίος τρέχει με περισσότερο από 15% ετήσια  ή με τριπλάσιο από τον ετήσιο στόχο της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας», σημείωσε ο κ. Τελώνης.

Η Άγκυρα πρέπει πλεον επιτακτικά να βρεί τρόπο να εξέλθει από αυτό τον κύκλο χωρίς να προκαλέσει μια κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών που θα σήμαινε πιθανή υποτίμίση του νομίσματος με όλες τις αρνητικές συνέπειες. Τι επιλογές έχει λοιπόν η Τουρκία με βάση την ανάλυση του κ. Τελώνη:
 
Oι 4 επιλογές της Τουρκίας
-Η μια  μέχρι τώρα ανάθεμα για τον Τούρκο Πρόεδρο- είναι η προσφυγή στο Διεθνες Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για βοήθεια με ταυτόχρονη ένταξη σε πρόγραμμα. Για την Τουρκία  του Ερτογάν όμως μια τέτοια πράξη θα ισοδυναμούσε με την αρχή του τέλους του ιδίου, αφού η άνοδος του στην εξουσία εδραιώθηκε μετά από την επιτυχία του να θέσει την  τουρκική οικονομία εκτός των προγραμματων τύπου ΔΝΤ
 
-Η δεύτερη επιλογή είναι να αρχίσει να τυπώνει χρήμα για να χρηματοδοτήσει - τουλάχιστον εν μέρει - την δαπάνη που θα χρειαστεί για να αντιμετωπίσει την κρίση στην οικονομία που προκάλεσε η πανδημία. Με τον πληθωρισμό όμως να τρέχει στα επίπεδα του 15% η λύση αυτή μόνο βραχυπρόθεσμο μπάλωμα μπορεί να χαρακτηριστεί

-Μια τρίτη επιλογή είναι  οι έλεγχοι  στο συνάλλαγμα και την διακίνηση κεφαλαίων – τα γνωστά μας capital controls. Το μέτρο αυτό όμως έχει διπλή κόψη. Από την μια πλευρά περιορίζει την έξοδο κεφαλαίων από την άλλη όμως αποθαρρύνει την εισροή αφού κανένας επενδυτής δεν επιθυμεί των εγκλωβισμό του σε μια τέτοια αγορά
 
-Μια τέταρτη τέλος επιλογή – που φαίνεται για την ώρα να προκρίνει η Τουρκική κυβέρνηση είναι το αίτημα βοήθειας από φίλες – και μη – χώρες. Η βοήθεια αυτή θα είναι μεσοπρόθεσμη σε διάρκεια με στόχο την στήριξη της λίρας μέχρι την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην τουρκική οικονομία.

 Ο κ. Τελώνης εξήγησε πως ήδη ο Τούρκος Πρόεδρος φέρεται να έχει εξασφαλίσει την δέσμευση της Κίνας για βοήθεια την περασμένη βδομάδα, ενώ ζητήσει από τον Αμερικανό Πρόεδρο όπως η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας  περιληφθεί στις συμφωνίες  της Αμερικανικής Νομισματικής Αρχής με Κεντρικές Τράπεζες για τα λεγόμενα dollar swaps.

«Έπεται η Ευρωπαϊκή Ένωση -  και εδώ θα έχει ενδιαφέρον κάτω από ποίους όρους θα στηριχθεί η Τουρκία», κατέληξε ο κ. Τελώνης.
 
 

Δειτε Επισης

Σε υψηλό πέντε μηνών τα στεγαστικά επιτόκια στις ΗΠΑ
Κέρδη για τον χρυσό καθώς η ένταση στη Μέση Ανατολή ενισχύει τη ζήτηση
Ο S&P υποβαθμίζει μαζί με τους Moody’s το Ισραήλ λόγω γεωπολιτικού κινδύνου
Άμεσο το πλήγμα στις αγορές από την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν-Στο «κόκκινο» η Ασία
Morgan Stanley: Η Τράπεζα της Αγγλίας θα μειώσει τα επιτόκια τον Μάιο
Moody’s: Περιορισμένες μέχρι στιγμής οι πιστωτικές επιπτώσεις από την αντιπαράθεση Ισραήλ και Ιράν
Οι ΗΠΑ επαναφέρουν σε ισχύ τις κυρώσεις στον πετρελαϊκό τομέα της Βενεζουέλας
Goldman Sachs: Πώς αλλάζει η σύρραξη στη Μέση Ανατολή τις προοπτικές σε οικονομία και αγορές
Βρετανία: Ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε λιγότερο από το αναμενόμενο τον Μάρτιο
Ε.Ε.: Προετοιμασίες για επέκταση των κυρώσεων κατά του Ιράν