Κ. Πετρίδης: H θετική πορεία της οικονομίας θα συνεχιστεί και μεσοπρόθεσμα

Στο τρίπτυχο υγιούς τραπεζικού τομέα, συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής και δομικών μεταρρυθμίσεων που αποτελεί την στρατηγική που θα μας επιτρέψει να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε  τις πολιτικές ανάπτυξης αλλά και κοινωνικής δικαιοσύνης, αναφέρθηκε ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης κατά την ομιλία από το βήμα της Ολομέλειας της Βουλής με την ευκαιρία της συζήτησης του κρατικού προϋπολογισμού για το 2020.

Αναφερόμενος στην κατάσταση της κυπριακής οικονομίας ο υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε ότι το 2019 είναι το πέμπτο στη σειρά έτος θετικής ανάπτυξης. Από το 2015 μέχρι σήμερα είχαμε μέσο ετήσιο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης πέραν του 4%, επίδοση που κατατάσσει την Κύπρο στις πιο ψηλές θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το 2020 προβλέπεται σχετική επιβράδυνση του  ρυθμού μεγέθυνσης στο 2,9% από 3,2% που αναμένεται να κυμανθεί το 2019, παραμένοντας όμως σε υψηλά επίπεδα. Παρά τη σημαντική οικονομική δραστηριότητα, ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα της τάξης του 1,2%.

«Είναι αδιαμφισβήτητη η εδραίωση της οικονομικής δραστηριότητας και η προώθηση νέων επενδύσεων. Είναι δεδομένο πλέον ότι η οικονομία έχει σταθεροποιηθεί και ότι η εμπιστοσύνη έχει αποκατασταθεί. Το γεγονός ότι τρεις οίκοι αξιολόγησης κατατάσσουν ήδη την Κύπρο σε επενδυτική βαθμίδα, αποτελεί απόδειξη ακριβώς της επαναφοράς της εμπιστοσύνης στην οικονομία μας.

Ειδικότερα, η Κυπριακή Δημοκρατία, από το 2013 μέχρι σήμερα, πέτυχε αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της μέχρι και 9 βαθμίδες. Πάνω σε αυτή την ισχυρή βάση εμπιστοσύνης, η Κυπριακή Δημοκρατία μπόρεσε για πρώτη φορά στην ιστορία της να εκδώσει στις διεθνείς αγορές Ομόλογα διάρκειας 30 ετών και μάλιστα σε χαμηλά – και κατ’ επέκταση – βιώσιμα επιτόκια. Ασφαλώς βοήθησαν και οι ευνοϊκές συνθήκες στις αγορές, αλλά – ας μη γελιόμαστε – χωρίς την ακλόνητη εμπιστοσύνη των επενδυτών στην κυπριακή οικονομία δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν αυτά τα  εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Στο βαθμό που κάποιος μπορεί να προβλέψει, εκτιμούμε ότι η θετική πορεία της οικονομίας θα συνεχιστεί και μεσοπρόθεσμα, παρά το κλίμα γενικής αβεβαιότητας που επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο».

Την ίδια ώρα, ο Κωνσταντίνος Πετρίδης απηύθυνε έκκληση για την ανάληψη κοινής δέσμευσης ότι θα συνεχίσουμε την προσπάθεια, ότι δεν θα επιστρέψουμε στις κακές πρακτικές του παρελθόντος και ότι δεν θα διστάσουμε ποτέ μπροστά στις δύσκολες αλλά καθοριστικές αποφάσεις ευθύνης, έτσι όπως δεν διστάσαμε στο παρελθόν Κυβέρνηση και Βουλή. Με πνεύμα σύνεσης και συναίνεσης, αλλά συνάμα και αποφασιστικότητας.

«Η προσπάθεια δεν έχει ολοκληρωθεί και στην οικονομία δεν χωρούν εφησυχασμοί. Τουναντίον, ελλοχεύουν σημαντικοί εξωτερικοί κίνδυνοι. Η Ευρώπη διαπνέεται από γενικευμένη αβεβαιότητα λόγω της διαχείρισης του Brexit αλλά και την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών η οποία δημιουργεί μια τάση προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο η οποία μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις. Εντείνονται δε οι προβλέψεις για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας το επόμενο διάστημα. Όλα αυτά καθιστούν  τη θωράκιση της κυπριακής οικονομίας ακόμη πιο επιβεβλημένη και την ακολουθούμενη εθνική πολιτική συνετή».

Συγκεκριμένα, ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η σταθερότητα του τραπεζικού μας συστήματος, η οποία έχει επιτευχθεί μέσα από πολλές θυσίες και λήψη πολύ δύσκολων αποφάσεων. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο όγκος των μη-εξυπηρετούμενων δανείων, που παραμένουν εντός ισολογισμού τραπεζών, έχουν μειωθεί από τα €28.9 δις που ήταν στην κορύφωση τους το Φεβρουάριο του 2015, στα €9,8 δις τον Ιούνιο του 2019, που αποτελεί μείωση της τάξης του 66%.

«Όσον αφορά των τομέα των δημόσιων οικονομικών, θα πρέπει να διατηρήσουμε την συμμόρφωση μας προς τους ευρωπαϊκούς κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες. Όπως γνωρίζετε, ούτε και σε αυτό τον πυλώνα της οικονομίας δεν ενεργούμε από μόνοι μας. Τουναντίον, υπάρχουν πλέον αυστηροί κανόνες σε σχέση με τα δημόσια οικονομικά, ενώ τα προσχέδια Προϋπολογισμών των χωρών-μελών της Ε.Ε. εξετάζονται και εγκρίνονται σε ετήσια βάση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε αυτά τα πλαίσια, παραμένουμε, δεσμευμένοι στην πολιτική των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, την οποία από το 2014 ακολουθούμε.

Από το 2016 λειτουργούμε με πλεονασματικό προϋπολογισμό, που για τη φετινή χρονιά υπολογίζεται στο 4% του ΑΕΠ, ίσως το ψηλότερο πλεόνασμα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το 2020 προβλέπεται επίσης σημαντικό πλεόνασμα ύψους 2.7% του ΑΕΠ. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζουμε τη μείωση και τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα».

Ο προϋπολογισμός για το 2020 κινείται στα ίδια ακριβώς πλαίσια μιας ορθολογικής και αναπτυξιακής δημοσιονομικής πολιτικής. Προβλέπεται αύξηση των πρωτογενών δαπανών κατά περίπου 14%  και με τις συνολικές δαπάνες γενικής κυβέρνησης να ανέρχονται στα €9.4 δις. Ταυτόχρονα, προβλέπονται συνολικά έσοδα περίπου €10 δις. Οι αριθμοί αυτοί αντικατοπτρίζουν ξεκάθαρα την αναπτυξιακή φιλοσοφία του Προϋπολογισμού που έχει τεθεί ενώπιον σας για ψήφιση.

Το κοινωνικό κράτος ενισχύεται επίσης λόγω των σημαντικά αυξημένων δαπανών στον προϋπολογισμό του 2020 για την υγεία τα οποία ανέρχονται κοντά στο €1 δις, ενώ σημαντικός παραμένει και ο προϋπολογισμός για την παιδεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον προϋπολογισμό δεν περιλαμβάνονται επιδόματα και συντάξεις που παρέχονται από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέσω του ΤΚΑ, περιλαμβανομένων νέων πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί για άρση διαχρονικών αδικιών του παρελθόντος όπως του Επιδόματος Πατρότητας και της Σύνταξης Χηρείας Ανδρών, του οποίου οι δαπάνες για το 2020 προβλέπονται στα €1,95 εκ. ευρώ.

«Θα πρέπει ταυτόχρονα να αναμένονται και κινήσεις που θα ενισχύσουν τον φορολογικό έλεγχο και που θα πατάξουν τη φοροδιαφυγή. Η υποβολή φορολογικής δήλωσης από όλους, έστω και εάν δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση, καθώς και η υποχρέωση διάθεσης τερματικού για ηλεκτρονικές πληρωμές από όλους τους πάροχους προϊόντων ή υπηρεσιών, είναι επιβεβλημένη και εκκρεμεί ενώπιον σας. Μόνο έτσι θα έχουμε συνολική εικόνα για την φορολογική μας βάση».

Μεταρρυθμίσεις
Η προώθηση μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στις δομές και διαδικασίες του κράτους και της οικονομίας πρέπει να είναι εθνικός στόχος, υπογράμμισε ο κ. Πετρίδης για να τονίσει πως θα πρέπει να  προωθηθεί πλαίσιο πολιτικής το οποίο, μεταξύ άλλων, πρέπει να περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενέργειες:

• Τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μια μεταρρύθμιση που αλλάζει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας του κράτους, τόσο σε τοπικό όσο και κεντρικό επίπεδο. Που πέραν των δομικών αλλαγών, δημιουργεί και εξοικονομήσεις δεκάδων εκατομμυρίων ως πρόσθετο έσοδο για την κοινωνία, που δεν προέρχονται ούτε από την αύξηση δαπανών, ούτε από αύξηση της φορολογίας αλλά ως δομικό αποτέλεσμα μιας μεταρρύθμισης.
• Τη μεταρρύθμιση των δικαστηρίων, που θα οδηγήσει σε αύξηση και της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, αφού «η ταχύτητα απόδοσης της δικαιοσύνης» είναι ένας τομέας στον οποίο υστερούμε και κρατεί την Κύπρο χαμηλά στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας,  που παράλληλα έχει αρνητική επίδραση στις ντόπιες όσο και στις ξένες επενδύσεις και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη αλλά και κοινωνική δικαιοσύνη.
• Την προώθηση θεμάτων μεταρρύθμισης του συστήματος διαχείρισης ανθρώπινων πόρων στη δημόσια υπηρεσία που σχετίζεται με τη διαδικασία πρόσληψης, αξιολόγησης και ανέλιξης του προσωπικού. Ενώ υπάρχουν πολύ αξιόλογα στελέχη στη δημόσια υπηρεσία, πολίτες και επιχειρήσεις ζουν τις συνέπειες της έλλειψης ενός συστήματος αξιολόγησης και ανέλιξης που θα φέρει αξιοκρατία αλλά και μεγαλύτερη αποδοτικότητα τόσο του κράτους όσο και της κυπριακής οικονομίας.
• Την Απλοποίηση του Πλαισίου Αδειοδότησης για την έκδοση πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών. Κάτι που θα αντικαταστήσει ένα αναχρονιστικό σύστημα το οποίο βασίζεται στην προ της ανεξαρτησίας εποχή, με ένα σύγχρονο, αποτελεσματικό, ευρωπαϊκό πλαίσιο.
• Τη σύσταση νέας Ανεξάρτητης Εποπτικής Αρχής για τον Ασφαλιστικό Τομέα και τον τομέα των Ταμείων Προνοίας, με στόχο την ενδυνάμωση και τη σωστή ανάπτυξη ενός αναδυόμενου τομέα για την οικονομία μας.
• Τη νομοθετική θέσπιση των «κοινωνικών επιχειρήσεων», μια μεταρρύθμιση που δημιουργεί ένα νέο τομέα στην οικονομική δραστηριότητα ενεργοποιώντας της όμως πρωτίστως στην υπηρεσία των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
• Την επανεξέταση της πρότασης για μερική αποκρατικοποίηση της CYTA, με την προσέλκυση στρατηγικού-συνεργάτη επενδυτή, προτού να είναι πολύ αργά. Στο ίδιο πλαίσιο πολιτικής περιλαμβάνεται το Χρηματιστήριο και το Κρατικό Λαχείο.