Δημοσιονομικό Συμβούλιο: Οι πολιτογραφήσεις δεν θα μας βοηθούν για πάντα

Καμπανάκι, όπως και σε προηγούμενες εκθέσεις του, κτυπά στην φθινοπωρινή του έκθεση το Δημοσιονομικό Συμβούλιο για τις πολιτογραφήσεις, εξηγώντας ότι η ώθηση της οικονομικής δραστηριότητας και κατ’ επέκταση των δημοσίων εσόδων μέσω του σχεδίου «Κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο» δεν μπορεί να θεωρείται διατηρήσιμη. 

Όπως αναφέρεται στην φθινοπωρινή έκθεση (Οκτώβριος 2019), η δημιουργία μόνιμων δαπανών με την υπόθεση ότι τα άμεσα και έμμεσα έσοδα από τον τομέα θα είναι επίσης μόνιμα θα δημιουργήσει κινδύνους δημοσιονομικού εκτροχιασμού και πιθανόν παραβίαση του «Κριτηρίου Αναφοράς Δαπανών». 

Προειδοποιεί ακόμα ότι «η συνέχιση και επέκταση του σχεδίου παρόλο που θα φέρει επιπρόσθετα έσοδα στην οικονομία με θετική επίδραση στα δημόσια οικονομικά θα έχει αρνητικές επιπτώσεις σε άλλους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας εφόσον θα απορροφήσει πόρους από αυτούς ενώ θα μειώσει την ανταγωνιστικότητα τους μέσω της αύξησης των εξόδων τους».

Μεταξύ άλλων, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο προτείνει να περιοριστεί η εξάρτηση της οικονομίας στο σχέδιο «κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο» και να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση ώστε μην επηρεαστούν από αυτό άλλοι σημαντικοί τομείς της οικονομίας. «Τα έσοδα από αυτό το σχέδιο δεν θα πρέπει να θεωρούνται μόνιμα και σε αυτά τα πλαίσια δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν μόνιμες δαπάνες», εξηγεί σχετικά.

Την ίδια στιγμή, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο σημειώνει ότι ο κίνδυνος επιδείνωσης του εξωτερικού περιβάλλοντος παρουσιάζεται αυξημένος και σε συνδυασμό με το ότι η οικονομική και δημοσιονομική ενίσχυση από το σχέδιο «κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο» δεν μπορεί να θεωρείται διατηρήσιμη, καθιστούν την κυπριακή οικονομία, ενόψει του ιδιαίτερα ψηλού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους και του ψηλού ποσοστού μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων ευάλωτη. 

Την διαπίστωση αυτή κάνει Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην τελευταία της Έκθεση για την Κύπρο 7 με το δείκτη “S0” (Βραχυπρόθεσμος κίνδυνος) παρόλο που έχει μειωθεί σημαντικά παραμένει οριακά πάνω από το όριο του 50%.

Καμπανάκι και για υψηλό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος
Αναγνωρίζοντας ότι οι μακροοικονομικές συνθήκες που επικρατούν την περίοδο αυτή αναμένεται να οδηγήσουν στην επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και εκτιμώντας ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα ενώ τόσο το δημόσιο χρέος όσο και η ανεργία θα συνεχίσουν πτωτική πορεία, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο επισημαίνει ότι οι δυνητικοί κίνδυνοι για την Κυπριακή Οικονομία εξακολουθούν να υπάρχουν με κυριότερο το ψηλό επίπεδο ιδιωτικού και δημόσιου χρέους. 

«Οι αποφάσεις που λήφθηκαν όσον αφορά τον χρηματοπιστωτικών τομέα βοήθησαν στην μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) εντός του χρηματοπιστωτικού συστήματος όχι όμως στο σύνολο τους», εξηγεί σχετικά.

Η επίτευξη δημοσιονομικών πλεονασμάτων επιτρέπουν τη μείωση του δημόσιου χρέους το οποίο αναμένεται φέτος να μειωθεί κάτω από το 100% του ΑΕΠ και πιο συγκεκριμένα στο 97,4% για το 2019. Η Κύπρος έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά στους δημοσιονομικούς κανόνες για το 2018 όπως αυτοί καταγράφονται στο εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, ενώ βάσει των μέχρι σήμερα στοιχείων και σχεδιασμών δεν αναμένεται οποιαδήποτε αρνητική απόκλιση κατά την τρέχουσα διετία. Περαιτέρω, το Συμβούλιο παρατηρεί ότι δεν έχουν προχωρήσει ιδιαίτερα σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε τομείς της οικονομίας οι οποίες θα βοηθήσουν στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της και θα καταστήσουν την οικονομία λιγότερο ευάλωτη σε περιόδους εξωτερικών κρίσεων. Η μειωμένη ανταγωνιστικότητα καταγράφεται από διάφορους δείκτες και εκθέσεις και αντικατοπτρίζεται στο όλο και αυξανόμενο έλλειμμα στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών. 

Τα μέτρα που προτείνει
Μεταξύ άλλων, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο τονίζει θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε: 

• Η δημόσια υπηρεσία να καταστεί λιγότερο γραφειοκρατική και πιο αποτελεσματική. Θα πρέπει να συμπεριληφθεί και ένας διαφανής και ορθολογιστικός μηχανισμός καθορισμού των απολαβών των δημοσίων υπαλλήλων. Ήδη καταγράφεται το ανησυχητικό φαινόμενο αύξησης των συνολικών απολαβών στο δημόσιο τομέα να αυξάνονται πέραν του αντίστοιχου των κρατικών εσόδων, 
• να επιταχυνθεί ο χρόνος απονομής αποτελεσματικής δικαιοσύνης, 
• να μειωθεί σημαντικά ο απαιτούμενος χρόνος έκδοσης τίτλων ακίνητης ιδιοκτησίας, 
• να βελτιωθεί το επίπεδο παιδείας και να συγκρατηθούν οι δαπάνες της, 
• να ενθαρρυνθεί η αποταμίευση των νοικοκυριών η οποία παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα και να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη συνταξιοδοτική επάρκεια για το σύνολο των πολιτών, 
• να ληφθούν μέτρα για την περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων εντός και εκτός του χρηματοπιστωτικού συστήματος, 
• να υπάρξει συνεχής παρακολούθηση της πορείας του νέου Γενικού Συστήματος Υγείας και να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί ώστε να μην επιτραπεί η δημιουργία σημαντικών και διαχρονικών ελλειμμάτων που θα επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά. 
• να περιοριστεί η εξάρτηση της οικονομίας στο σχέδιο «κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στην Κύπρο» και να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση ώστε μην επηρεαστούν από αυτό άλλοι σημαντικοί τομείς της οικονομίας. Τα έσοδα από αυτό το σχέδιο δεν θα πρέπει να θεωρούνται μόνιμα και σε αυτά τα πλαίσια δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν μόνιμες δαπάνες. 
• να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας με την κατάργηση αχρείαστων κρατικών παρεμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, όπως και με τον εκσυγχρονισμό ή και την ιδιωτικοποίηση κρατικά ελεγχόμενων οργανισμών.