Σοβαρά ευρήματα στην έκθεση του Γ. Ελεγκτή για τα Σχέδια Αναδασμού

Σοβαρά ευρήματα περιλαμβάνει η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για τα Σχέδια αναδασμού της Υπηρεσίας Αναδασμού, τα οποία έχουν αποσταλεί και στον Γενικό Εισαγγελέα για διερεύνηση τυχόν ποινικών αδικημάτων. Ο έλεγχος διαπίστωσε ενδεχόμενη καταστρατήγηση του σκοπού του αναδασμού και ενέργειες εκ μέρους της Υπηρεσίας Αναδασμού οι οποίες ενδεχομένως να συνιστούν κατάχρηση εξουσίας, καθώς και διασπάθιση δημοσίου χρήματος. 
 
Σύμφωνα με την ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για την αξιολόγηση των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν κατά την εκπόνηση εννέα σχεδίων αναδασμού, ενοποίησης και αναδιανομής, διαπιστώθηκε ότι σε μεγάλο βαθμό κύριο μέλημα ήταν η δημιουργία τεμαχίων γης που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν για οικιστικούς σκοπούς (με τη δημιουργία οδικών δικτύων και κυρίως εκμετάλλευση των προνοιών της Δήλωσης Πολιτικής για ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας).
 
Μάλιστα, όπως σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία, σε πολλές περιπτώσεις, εκτάσεις αναδασμού εντάχθηκαν στη συνέχεια σε οικιστικές ζώνες. Η εικόνα κακοδιαχείρισης, σύμφωνα με την Έκθεση, ενισχύεται από το γεγονός πως εντοπίστηκαν περιπτώσεις όπου ενδεχομένως υπάλληλοι της Υπηρεσίας Αναδασμού και του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, μέλη των Επιτροπών Αναδασμού και Εκτιμήσεως και συγγενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού με αυτούς, να έτυχαν ευνοϊκής μεταχείρισης.
 
Επίσης, εντοπίστηκε περίπτωση αποξένωσης σημαντικά μεγαλύτερης έκτασης κρατικής γης από εκείνη για την οποία είχε αποφασίσει το Υπουργικό Συμβούλιο, καθώς και μία περίπτωση στην οποία η έκταση εφαρμογής του Σχεδίου μειώθηκε σημαντικά από την Επιτροπή Αναδασμού χωρίς να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες εγκρίσεις.
 
Λόγω της σοβαρότητας των ευρημάτων, οι επιστολές που αφορούσαν στους ελέγχους των Σχεδίων αναδασμού Πύργου/2, Πάνω Αρόδων, Ύψωνα/2, Κιτίου-Σοφτάδων, Σκαρίνου και Μαρωνίου/3 κοινοποιήθηκαν στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ώστε να αποφασίσει εάν προκύπτει η ανάγκη διερεύνησης τυχόν ποινικών ή άλλων αδικημάτων.  Συναφώς αναφέρεται ότι, στη βάση των επιστολών αυτών, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας έδωσε οδηγίες στην Αστυνομία για διερεύνηση του ενδεχόμενου διάπραξης ποινικών αδικημάτων κατά την εφαρμογή ορισμένων από των υπό αναφορά Σχεδίων, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
 
Μεταξύ των σημαντικότερων ευρημάτων του ελέγχου, καταγράφεται η υπερβολική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των υπό εξέταση Σχεδίων, από επτά μέχρι και 16 χρόνια, επιπρόσθετα των ετών που προηγήθηκαν για προκαταρκτικές εργασίες και των ετών που ακολούθησαν μέχρι τη δημοσίευση των δαπανών των Σχεδίων.
 
Επίσης, από τον έλεγχο των Σχεδίων Πάνω Αρόδων, Ύψωνα/2, Κιτίου-Σοφτάδων, Σκαρίνου, Πύργου/2, Αγίου Μάμα και Μαρωνίου/3, εντοπίστηκαν περιπτώσεις κατά τις οποίες ενδεχομένως υπάλληλοι της Υπηρεσίας Αναδασμού και του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, μέλη των Επιτροπών Αναδασμού και Εκτιμήσεως και συγγενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού με αυτούς, να έτυχαν ευνοϊκής μεταχείρισης.
 
Διαπιστώθηκε, ακόμη, εκτεταμένη χρήση, ενδεχομένως και κατάχρηση, από τις Επιτροπές Αναδασμού, του δικαιώματος παραχώρησης εξαιρέσεων στη βάση προνοιών του οικείου Νόμου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με την Έκθεση, η αιτιολόγηση για την εξαίρεση ήταν γενική και ατεκμηρίωτη και αρκετές φορές είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία τεμαχίων με έκταση λίγο μεγαλύτερη από 4.000 τ.μ., που ήταν το ελάχιστο όριο που ίσχυε τότε για να επιτρέπεται η ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας, βάσει της τότε ισχύουσας Δήλωσης Πολιτικής.
 
Ανάμεσα στα σοβαρά ευρήματα, καταγράφεται και το γεγονός πως κατά την αναδιανομή των τεμαχίων της περιοχής αναδασμού Πύργου/2 παραχωρήθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία 37 τεμάχια συνολικής έκτασης 305.786 τ.μ. (αντί 411.869 τ.μ. που προέβλεπε η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερ. 3.9.2003), δηλαδή παραχωρήθηκαν 106.083 τ.μ. επιπλέον σε ιδιώτες, σε βάρος της κρατικής ιδιοκτησίας. Η Υπηρεσία Αναδασμού δεν υπέβαλε οποιαδήποτε Πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση παραχώρησης της πρόσθετης έκτασης κρατικής γης και συνεπώς, η παραχώρηση της πρόσθετης κρατικής γης δεν ήταν σύννομη και έγινε εισήγηση για την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
 
Η Έκθεση σημειώνει αλλού πως μετά την ψήφιση του Σχεδίου Μαζωτού από τους δικαιούχους ιδιοκτήτες, η Επιτροπή Αναδασμού αποφάσισε τη σημαντική μείωση της έκτασης της περιοχής του Σχεδίου, κατά 56%. Η Ελεγκτική Υπηρεσία θεωρεί ότι η Επιτροπή δεν είχε την εξουσία να λάβει τέτοια απόφαση αλλά θα έπρεπε να ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στη νομοθεσία και στη συνέχεια θα έπρεπε να καθορίσει το Υπουργικό τη νέα οριογραμμή του Σχεδίου και να επαναλάβει εκ νέου τη διαδικασία για εφαρμογή μέτρων αναδασμού. Διαπιστώθηκε ότι η Υπηρεσία Αναδασμού δεν ανέστειλε τις διαδικασίες για εφαρμογή των μέτρων μόλις έγινε αντιληπτή η πρόθεση για μείωση της έκτασης του Σχεδίου, με αποτέλεσμα να αναλωθούν σημαντικοί κρατικοί πόροι για την κάλυψη των διοικητικών και άλλων εξόδων.

Εξάλλου, σε έλεγχο που διενήργησε η Ελεγκτική Υπηρεσία στα μηχανογραφικά συστήματα της Υπηρεσίας Αναδασμού διαπίστωσε πως στο Σύστημα Παρακολούθησης των Δανείων, η Υπηρεσία Αναδασμού δεν διενεργεί κανένα έλεγχο, για σκοπούς διασφάλισης ότι η κατάσταση των οφειλετών που εισάγεται στο σύστημα συμπίπτει με αυτή που διαμορφώθηκε από την τελική εγκεκριμένη κατάσταση ιδιοκτητών.
 
Επίσης, διαπιστώθηκε πως τμήματα των περιοχών αναδασμού Παρεκκλησιάς, Κιτίου-Σοφτάδων και Πάνω Αρόδων εντάχθηκαν κατά τη διάρκεια των Σχεδίων σε οικιστικές ζώνες, με αποτέλεσμα η γεωργική δραστηριότητα στις περιοχές να υποβαθμιστεί, ενώ το Κράτος επωμίστηκε δαπάνες για κατασκευή οδικού δικτύου που εν μέρει εξυπηρετεί και τα τεμάχια γης στα υπό αναφορά τμήματα.
 
Παρατηρήθηκε ακόμη, σύμφωνα με την Έκθεση, έντονη αλλαγή της σύνθεσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στις υπό εξέταση περιοχές αναδασμού με τη διενέργεια μεγάλου αριθμού αγοροπωλησιών/μεταβιβάσεων/ δωρεών. Ως αποτέλεσμα, άτομα που εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται ότι είχαν ως βιοποριστικό επάγγελμα τη γεωργία, δημόσιοι λειτουργοί, καθώς και εταιρείες ανάπτυξης γης, απέκτησαν ιδιοκτησίες στις εν λόγω περιοχές.
 
Στην Έκθεση, διαπιστώθηκε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η εκτιμημένη αξία των τεμαχίων στις περιοχές αναδασμού παρουσίαζε μεγάλη απόκλιση από τη μετέπειτα τιμή πώλησης των τεμαχίων αυτών. Στα Σχέδια αναδασμού Αγίου Μάμα και Πύργου/2, η Επιτροπή Εκτιμήσεων εκτίμησε τα κρατικά τεμάχια σε πολύ χαμηλότερες αξίες, σε σύγκριση με τα γειτονικά ιδιωτικά τεμάχια, χωρίς να υπάρχει αιτιολόγηση για τη σημαντική διαφορά στις εν λόγω εκτιμήσεις, κάτι που ενδεχομένως εξυπηρετούσε σκοπιμότητες συγκεκριμένων ιδιοκτητών τεμαχίων γης.
 
Από τον έλεγχο του Σχεδίου Σκαρίνου η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία επικοινωνίας για 191 ιδιοκτήτες, των οποίων η περιουσία απαλείφθηκε και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης, με αποτέλεσμα να καθίσταται αμφίβολη η καταβολή της αποζημίωσης προς αυτούς, η οποία ανέρχεται στο συνολικό ποσό των €288.062.
 
Αναδασμός είναι η ενοποίηση και αναδιανομή των τεμαχίων γης σε όλη ή μέρος της έκτασης που περικλείεται στα διοικητικά όρια ενός ή περισσότερων χωριών. Επιδίωξη είναι ο κάθε ιδιοκτήτης, μετά την αναδιανομή, να πάρει την ιδιοκτησία του συγκεντρωμένη σε ένα, δύο ή τρία το πολύ τεμάχια γης, ίσης περίπου αξίας με την ιδιοκτησία που είχε πριν τον αναδασμό, αφού αφαιρεθεί η αναλογία για την αξία της γης που κατέλαβαν οι δρόμοι και άλλα έργα κοινής ωφέλειας και χρήσης.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ