Δώρον άδωρον το εμπορικό δικαστήριο;

Παραδεκτό από όλους τους φορείς πως οι χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες που υπάρχουν στην Κύπρο για την επίλυση εμπορικών διαφορών δυσκολεύει το επιχειρείν στην Κύπρο και δη λειτουργεί ως ανασταλτικό παράγοντα για διασυνοριακές συναλλαγές. Ουκ ολίγες φορές, τόσο στις συστάσεις του κλιμακίου της τρόικας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κάνουν λόγω για την ανάγκη βελτίωσης και μείωσης του χρόνου των δικαστικών διαδικασιών για επίλυση εμπορικών διαφορών ή επιβολής των εμπορικών συμφωνιών. 

Μετά την εξαγγελία του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την πρόθεση του για σύσταση εμπορικού δικαστηρίου στα πρότυπα του ιρλανδικού μοντέλου, έχει ολοκληρωθεί η σύνταξη του νομοσχεδίου με τίτλο «ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Εμπορικού Δικαστηρίου» νόμος. Με βάση το άρθρο 11(2) του νομοσχεδίου κάθε Εμπορικός Δικαστής έχει αρμοδιότητα να ακούει και να αποφασίζει πρωτόδικα για οποιαδήποτε διαφορά εμπορικής φύσεως, στην οποία το αμφισβητούμενο ποσό ή η αξία της επίδικης διαφοράς δεν είναι κατώτερο των δύο εκατομμυρίων ευρώ (€2.000.000). 

Διαβάστε ακόμα: Στα ύψη το Texas Ratio των κυπριακών τραπεζών

Η εν λόγω ρήτρα του νομοσχεδίου δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνους τόσο το ΕΤΕΚ όσο και το ΚΕΒΕ οι οποίοι επιθυμούν όπως μειωθεί το κατώτερο όριο ώστε να εμπίπτουν περισσότερες υποθέσεις στη δικαιοδοσία του Εμπορικού Δικαστηρίου και να αποφορτιστούν τα Επαρχιακά Δικαστήρια που εκδικάζουν αστικές υποθέσεις τέτοιας φύσεως. Όπως μας αναφέρθηκε με βάση την μέχρι σήμερα εμπειρία, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις εμπορικών διαφορών που το ύψος τους ξεπερνά τα €2 εκατ. 

Μάλιστα το ΕΤΕΚ προχώρησε και στην αποστολή σχετικής επιστολής προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης με ημερομηνία τις 3 Οκτωβρίου στην οποίαν χαιρετίζει μεν την εν λόγω ενέργεια για δημιουργία Εμπορικού Δικαστηρίου και συμβάλλει στην εξυπηρέτηση ου στόχου για ενδυνάμωση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως διεθνούς κέντρου επίλυσης εμπορικών διαφορών, σημειώνει δε «πως ο προτεινόμενος περιορισμός της δικαιοδοσίας του υπό ίδρυση εμπορικού δικαστηρίου υποθέσεων των οποίων η επίδικη διαφορά είναι μεγαλύτερη των 2 εκατομμυρίων ευρώ, δεν αναμένεται να συμβάλει στον ευρύτερο και ίσως επιτακτικότερο στόχο της βελτίωσης της επίδοσης επιβολής συμβάσεων εμπορικής φύσης στη Δημοκρατία». 

Παράλληλα, το ΕΤΕΚ αναφέρει στην επιστολή του πως «αναγνωρίζει πως  κατά τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα προς την ορθή κατεύθυνση σε ό,τι αφορά τον συγκεκριμένο τομέα περιλαμβανομένης και της θεσμοθέτησης του θεσμού του διαμεσολαβητή αλλά και των διαδικασιών για την αδειοδότηση Φορέων Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών». 

Παρόλα αυτά, θεωρεί ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης και άλλα θέματα τα οποία θα μπορούσαν να υλοποιηθούν καθώς επιβεβαιώνεται εν μέρει και από την πολύ πρόσφατη έκθεση Global Competitiveness Index 2017-2018 του World Economic Forum όπου η Κύπρος καταλαμβάνει την 85η θέση (συγκρινόμενη με 137 οικονομίες) στην υποενότητα Efficiency of legal framework in settling dispute. 

Συνεπώς το ΕΤΕΚ στην επιστολή του ζητά όπως ο προτεινόμενος πήχης του υπό αναφορά περιορισμού μελετηθεί περαιτέρω και «τύχει πρόσθετου προβληματισμού υπό το πρίσμα και του ζητήματος που έχουμε αναδείξει. Εφόσον δεν υπάρχουν απροσπέλαστα εμπόδια ή και δυσκολίες η εισήγηση του ΕΤΕΚ είναι η επέκταση της δικαιοδοσίας του προτεινόμενου εμπορικού δικαστηρίου για κάθε διαφορά εμπορικής φύσης μεγαλύτερη των 200 χιλιάδων ευρώ». 

Παράλληλα, το ΕΤΕΚ υπογραμμίζει στην επιστολή του πως μια ορθολογική προσέγγιση για την βελτίωση της επίδοση της Δημοκρατίας στην επιβολή συμβάσεων είναι η ενθάρρυνση του θεσμού της Διαιτησίας αλλά και η περαιτέρω αξιοποίηση μεθόδων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, κάτι που φαίνεται, όπως σημειώνει, να υιοθετείται και προωθείται ως κρατική πολιτική. 

Η εν λόγω προσέγγιση, αναφέρει το ΕΤΕΚ, αποφέρει διπλό όφελος καθώς πέραν της βελτίωσης στην επίδοση της επιβολής συμβάσεων, αποφορτίζεται και το συμβατικό σύστημα δικαιοσύνης, το οποίο έχει ξεπεράσει προ πολλού τα όρια του σε σχέση με των όγκο υποθέσεων που έχει να διαχειριστεί. 

«Επί του προκειμένου σημειώνεται πως το ΕΤΕΚ έχει προχωρήσει στην δημιουργία Κέντρου Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών, ενώ πρόθεση του Επιμελητηρίου είναι να εγκριθεί ως Φορέας Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών βάσει του νόμου  ν. 85(Ι)/2017»

Μάλιστα, το ΕΤΕΚ θεωρεί πως για τη δημιουργία κουλτούρας εξωδικαστικής επίλυσης των εμπορικών διαφορών το Κράτος θα πρέπει να είναι ο πρώτος διδάξας με την εισαγωγή στα τυπικά κατασκευαστικά συμβόλαια του κράτους, αλλά και στην τυπική σύμβαση προμήθειας μελετητικών υπηρεσιών, η διαδικασία της διαιτησίας (arbitration) αλλά και της κριτικής διαδικασίας (adjudication) ως μέθοδος επίλυσης τυχόν διαφορών. 

Υψηλό θεωρεί και το ΚΕΒΕ το κατώτερο ποσό των €2 εκατ. που έχει θέσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης για να οδηγηθεί μια εμπορική διαφορά ενώπιον Εμπορικού Δικαστηρίου. Σε δηλώσεις του στο InBusinessNews, o ΓΓ του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής σημείωσε πως «το ποσό θα έπρεπε να είναι πιο χαμηλό ούτως ώστε να εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου περισσότερες υποθέσεις, ώστε να αποφορτιστούν τα επαρχιακά δικαστήρια με αστικές υποθέσεις τέτοιου είδους».  

Παράλληλα, ο κ. Τσιακκής σημείωσε πως το ΔΣ του ΚΕΒΕ θα συναντηθεί με τον Υπουργό Δικαιοσύνης για να ενημερωθεί σχετικά με το νομοσχέδιο και θα υποβάλει και τις δικές του εισηγήσεις ως προ το ύψος του ποσού. Παράλληλα, ο κ. Τσιακκής υπογράμμισε πως πρέπει να γίνει ο θεσμός της Διαιτησίας και του Διαμεσολαβητή, καθώς, όπως είπε, μαζί με τα δικαστήρια θα πρέπει να εισαχθεί η λογική των διαμεσολαβήσεων και των διαιτησιών, πρακτική που εφαρμόζεται κατά κόρον σε πάρα πολλές χώρες και αποτελούν ένα εργαλείο ως πρώτο μέτρο επίλυσης διαφορών χωρίς να καταλήγεις στα δικαστήρια.