Με αγκάθια ο δρόμος της ανάπτυξης το 2015

Σενάρια επί χάρτου για τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την κυπριακή οικονομία εκπόνησε το υπουργείο Οικονομικών.

Κίνδυνοι όπως: η καταβολή οικονομικών αποζημιώσεων από τυχόν δικαστικές αποφάσεις σε βάρος της Κύπρου (όπως την πρόσφατη απόφαση για τις πολλαπλές συντάξεις), η μη είσπραξη κεφαλαίου και τόκων από τα κυβερνητικά δάνεια ύψους 807 εκ. ευρώ, περαιτέρω αύξηση του οφειλομένου ποσού από τις απαλλοτριώσεις είναι ορατοί…

Σύμφωνα με την έκθεση δημοσιονομικών κινδύνων, οι κύριες αιτίες από όπου μπορούν να προκύψουν δημοσιονομικοί κίνδυνοι αφορούν κυρίως:

1)    Αρνητικές μακροοικονομικές εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε χαμηλότερο (από τον προβλεπόμενο) ρυθμό ανάπτυξης και κατά συνέπεια θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο κατά κύριο λόγο στις επιδόσεις των δημοσίων οικονομικών, της ανεργίας και στην εξέλιξη του δημοσίου χρέους. Οι κίνδυνοι αφορούν ενεχόμενη κλιμάκωση των επιπτώσεων από τις κυρώσεις στη Ρωσία, στασιμότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, συνέχιση του αποπληθωρισμού και αύξηση της τιμής του πετρελαίου.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η ύφεση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2014 αλλά να είναι μικρότερη από το 2013 (-4,2%), ενώ για το 2015, αναμένεται θετικός ρυθμός ανάπτυξης ύψους 0,4%. Δεδομένης της ανάκαμψης της οικονομίας, ο πληθωρισμός προβλέπεται να ανακάμψει και να κυμανθεί στο 0,9% το 2015.

2)    Καταβολή εκ μέρους του κράτους ποσών που αφορούν κυβερνητικές εγγυήσεις που δόθηκαν προς τρίτους. Το συνολικό απόθεμα των εκκρεμών κυβερνητικών εγγυήσεων για δάνεια που παραχωρήθηκαν προς τρίτους κατά την 31 Μαρτίου 2014 ανέρχονται σε 3,1 δις. ευρώ. Εξαιρουμένων των κυβερνητικών εγγυήσεων ύψους 1,3 δις. που παραχωρήθηκαν στη Λαϊκή Τράπεζα (1 δις) στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης του χρηματοοικονομικού τομέα και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (289 εκ) για εκδόσεις χρέους του ταμείου αυτού, το υπόλοιπο των κυβερνητικών εγγυήσεων ανέρχεται σε 1,8 δις, εκ των οποίων τα 742 εκ. αφορούν κυβερνητικές εγγυήσεις για δάνεια που παραχωρήθηκαν από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου.

Η κατά κατηγορία δανειοληπτών καταδεικνύει ότι η πλειοψηφία των παραχωρηθέντων εγγυήσεων (1,3 δις.) αφορά δάνεια σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Συμβούλια Αποχετεύσεων, ΑΗΚ). Το υπουργείο σημειώνει ότι ποσό 336 εκ. ευρώ αφορά δάνεια τα οποία είναι εγγυημένα από το κράτος εντούτοις περιλαμβάνονται στο χρέος της κυβέρνησης. Τα δάνεια αφορούν κατά κύριο λόγο Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ημικρατικούς οργανισμούς. 

3)    Διαγραφή ποσών που αφορούν κυβερνητικά δάνεια

Τα δάνεια που παραχωρήθηκαν από την κυβέρνηση ανέρχονται σε 807 εκ. 

ι)     Δάνειο που παραχωρήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση μέσω του μηχανισμού στήριξης.

ιι) Τα μεγαλύτερα δάνεια δόθηκαν στον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (2013: 363 εκ) και στον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης (2013: 184,5 εκ).

4)    Καταβολή ποσών από πιθανές δικαστικές αποφάσεις που είναι σε εκκρεμότητα εναντίον της Κύπρου. Υπάρχουν σε εκκρεμότητα δικαστικές αγωγές εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν: 

-     Αγωγές Δημόσιων Υπαλλήλων για τις μειώσεις των απολαβών βάσει του «περί Μείωσης και Απολαβών Νόμο» λόγω των ιδιαίτερα δύσκολων οικονομικών συνθηκών. 

-     Αγωγές τρίτων για οικονομικές απαιτήσεις από συμβόλαια για εκτέλεση έργων και συμβόλαιο συντήρησης. 

-     Αγωγές τρίτων για ατυχήματα που επισυνέβησαν και κατά την εκτίμηση των εναγόντων την ευθύνη φέρει η Κυπριακή Δημοκρατία. 

-     Αγωγές τρίτων για απαλλοτριώσεις στοιχείων πάγιου ενεργητικού (κυρίως γης) που κατά την εκτίμηση των εναγόντων έχουν υποστεί οικονομική ζημιά είτε αυτή αφορά την εκτιμώμενη αξία της απαλλοτρίωσης ή/και πιθανά διαφυγόντα κέρδη από την χρήση των εν λόγω στοιχείων πάγιου ενεργητικού. 

-     Αγωγές τρίτων των οποίων η οικονομική τους θέση επηρεάστηκε αρνητικά από τις αποφάσεις του Μαρτίου 2013 για αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα. 

5)    Αύξηση των οφειλομένων ποσών που αφορούν απαλλοτριώσεις γης (λόγω επιπρόσθετων αποζημιώσεων) για τα οποία οι οικονομικές προσφορές που έγιναν από την Κύπρο στους ιδιοκτήτες δεν έχουν γίνει αποδεκτές.
Κατά την 31 Δεκεμβρίου 2013 το συνολικό οφειλόμενο ποσό (συμπεριλαμβανομένων των τόκων) ήταν 481 εκ. ευρώ.

Mέρος του συνολικού οφειλόμενου ποσού ύψους 277 εκ. ευρώ έχει γίνει αποδεκτό από τους ιδιοκτήτες των υπό απαλλοτρίωση τεμαχίων. Για το ποσό αυτό περιλαμβάνεται ετησίως πρόνοια στον Προϋπολογισμό που ανέρχεται σε 80 εκ. Για το υπόλοιπο ποσό ύψους 204 εκ. ευρώ οι οικονομικές προσφορές που έγιναν από την Κυπριακή Δημοκρατία στους ιδιοκτήτες των υπό απαλλοτρίωση τεμαχίων δεν έχουν γίνει αποδεκτές. Στον πιο κάτω πίνακα φαίνεται αναλυτικά ποια ποσά αφορούν κεφάλαιο και ποια τόκους.