TEESCHOOLS: Ένα Ευρωπαϊκό έργο με στόχο την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των σχολικών κτιρίων της Μεσογείου

Το συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Interreg-Med έργο TEESCHOOLS, που λαμβάνει χώρα σε επτά Μεσογειακές χώρες*[1], ανάμεσά τους και η Κύπρος, ξεκίνησε την υλοποίηση του το 2017 και εντός του 2020 πρόκειται να ολοκληρωθεί. Στόχος του, η τεχνικής και οικονομικής φύσεως στήριξη των φορέων της Τοπικής ή/και Εθνικής Αυτοδιοίκησης, για την υλοποίηση δράσεων σχετικών με την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολικών κτιρίων της Μεσογείου, σε Κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας [ΚΣΜΚΕ]. Σε αυτή την κατεύθυνση, διενεργήθηκαν πάνω από 45 ενεργειακοί έλεγχοι από τους εταίρους του έργου στις συμμετέχουσες χώρες και έγιναν προτάσεις για την αναβάθμιση των σχολικών κτιρίων σε ΚΣΜΚΕ, βάσει τεχνοοικονομικής ανάλυσης. 

Στην Κύπρο, επιλέγηκαν συνολικά πέντε σχολικά κτίρια δημοτικής εκπαίδευσης από τις επαρχίες Λευκωσίας και Λάρνακας, βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων. Τα σχολεία που επιλέγηκαν αποτελούν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα των τυπικών σχολικών εγκαταστάσεων που απαντώνται στην επικράτεια της Κύπρου. Συγκεκριμένα, επιλέγηκαν (α) το Δημοτικό σχολείο Αγίου Ανδρέα (ΚΑ & ΚΒ), (β) το Γ’ Δημοτικό σχολείο Λακατάμιας, (γ) το Δημοτικό σχολείο Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, (δ) το Δημοτικό σχολείο Λιβαδιών, και το (ε) Δημοτικό σχολείο Βορόκλινης.     

Η αναλυτική έκθεση που προέκυψε από τους ενεργειακούς ελέγχους στα πέντε παραπάνω σχολεία, περιλαμβάνει εκτενείς αναφορές για όλα τα απαραίτητα στοιχεία, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διάρκεια της ενεργειακής αναβάθμισης ενός σχολικού κτιρίου. Μεταξύ άλλων, αυτά αφορούν το νομοθετικό πλαίσιο, την υφιστάμενη ενεργειακή κατανάλωση του κτιρίου, την αξιολόγηση των επιμέρους χαρακτηριστικών του (κέλυφος, συστήματα, εξοπλισμός), καθώς και τα κλιματολογικά δεδομένα της υπό εξέταση περιοχής. 

Βάσει των στοιχείων αυτών και ακολουθώντας τη μεθοδολογία ‘Ανάλυση Κόστους Κύκλου Ζωής’ (Life Cycle Cost Assessment), εξετάστηκαν διάφορες προτάσεις και λύσεις, οι οποίες αφορούσαν δύο βασικά σενάρια: (α) την ενεργειακή αναβάθμιση επιμέρους στοιχείων του εκάστοτε σχολικού κτιρίου και (β) την ολική ενεργειακή αναβάθμιση σε ΚΣΜΚΕ, όπως αυτό ορίζεται στην υφιστάμενη εθνική νομοθεσία [ΚΔΠ 366/2014].

Τα μεμονωμένα μέτρα για ενεργειακή αναβάθμιση αφορούσαν κυρίως τη θερμομόνωση οροφής, την αντικατάσταση του συστήματος φωτισμού, την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκού [ΦΒ] συστήματος για παραγωγή ηλεκτρισμού, τη ρύθμιση του λέβητα πετρελαίου για αύξηση της απόδοσής του και τέλος, τη θερμομόνωση των σωληνώσεων του συστήματος της θέρμανσης. Η ολική ενεργειακή αναβάθμιση σε ΚΣΜΚΕ, πέρα των πιο πάνω, περιλάμβανε επίσης, τη θερμομόνωση της τοιχοποιίας, την αντικατάσταση των κουφωμάτων και την εγκατάσταση ΦΒ συστήματος για κάλυψη τουλάχιστον του 25% της πρωτογενούς ενέργειας του σχολείου.

Σημειώνεται πως για τα επιμέρους σχολεία έγιναν συστάσεις για παθητικές στρατηγικές θέρμανσης και ψύξης, καθώς επίσης και για βελτίωση της ποιότητας του αέρα και μείωση της σχετικής υγρασίας σε χώρους που παρουσίαζαν αυξημένα προβλήματα. Η αντικατάσταση του ηλεκτρικού εξοπλισμού του σχολείου για σκοπούς εξοικονόμησης ενέργειας (φωτοτυπικές, υπολογιστές κ.α.), εξαιρέθηκε της αξιολόγησης, καθώς οι προδιαγραφές αυτές ελέγχονται κεντρικά από τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας. 

Η τελική έκθεση του ενεργειακού ελέγχου περιλάμβανε τις εκτιμώμενες εξοικονομήσεις ενέργειας, το ανθρακικό αποτύπωμα, καθώς και το αντίστοιχο κόστος για καθένα από τα προτεινόμενα σενάρια. Τα αποτελέσματα για τα επιμέρους μέτρα ενεργειακής αναβάθμισης κατέδειξαν πως όσον αφορά τη βελτίωση των συνθηκών θερμικής άνεσης, το επικρατέστερο σενάριο ήταν αυτό της θερμομόνωσης του κτιριακού κελύφους, ενώ για τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας, προτεραιότητα δίνεται στην εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού συστήματος φωτισμού και στην εγκατάσταση ΦΒ συστήματος. Τα σενάρια που αφορούν τη ρύθμιση του λέβητα και τη θερμομόνωση των σωληνώσεων διανομής, παρουσιάζουν χαμηλό κόστος αλλά και σχετικά χαμηλή εξοικονόμηση ενέργειας. Παράλληλα, τα αποτελέσματα για την ολική ενεργειακή αναβάθμιση σε ΚΣΜΚΕ, σενάριο το οποίο έχει και τον μεγαλύτερο αντίκτυπο τόσο περιβαλλοντικά όσο και ενεργειακά, κατέδειξαν ότι η αναβάθμιση αυτή δεν είναι οικονομικά ελκυστική, λόγω των σχετικά χαμηλών υφιστάμενων ενεργειακών καταναλώσεων και του περιορισμένου χρόνου λειτουργίας των σχολικών κτιρίων και προτείνεται για εφαρμογή μόνο αν υπάρξει στοχευμένη χρηματοδότηση.
Τέλος, σε μια καθολική ανασκόπηση της προσπάθειας του έργου μέχρι σήμερα, αξίζει να αναφερθούν:

• Η δημιουργία ενός διαδικτυακού εργαλείου, φιλικού προς τους χρήστες, που διευκολύνει την εκτίμηση της εξοικονόμησης ενέργειας των σχολικών κτιρίων μετά τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων/παρεμβάσεων
• Η ανάλυση μοντέλων χρηματοδότησης για τη λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια Σχολικά κτίρια
• Η διοργάνωση ενημερωτικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων προς εμπλεκόμενους φορείς και χρήστες των κτιρίων
• Η δημιουργία μίας διαδικτυακής εκπαιδευτικής πλατφόρμας με δυνατότητα παρακολούθησης 13 σχετικών ενοτήτων για επαγγελματίες και φοιτητές, που θα μπορούν να εξασφαλίσουν πιστοποιητικό παρακολούθησης
• Οι εκπαιδευτικές διαλέξεις σε πάνω από 60 σχολεία για ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης και συμπεριφοράς των μαθητών

Τις δράσεις του έργου στην Κύπρο συντονίζει και υλοποίει το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου ως Τεχνικός και Θεσμικός εταίρος, με την υποστήριξη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο, επικοινωνήστε με το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου στο 22-667716 (κα. Μαρία Αχιλλέως)

 

---

[1] Κύπρος, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία και Βοσνία - Ερζεγοβίνη