«Κοτσιανιάσαμε» επιτέλους το χαλούμι;

 
 Χρειάστηκαν 11 χρόνια διαβουλεύσεων, εντάσεων και διαφωνιών ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να κατορθώσει να ολοκληρώσει το φάκελο για την κατοχύρωση του χαλουμιού ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Γιατί χρειάστηκαν τόσα χρόνια; Πίσω από το φάκελο χαλουμιού κρύβονταν και κρύβονται πολλά συμφέροντα με τους παραγωγούς να διαφωνούν ως προς την ποσόστωση αγελαδινού/ πρόβειου γάλακτος. Δηλαδή εάν το χαλούμι θα παράγεται με πιο πολύ αγελαδινό ή πρόβειο γάλα. Η καθυστέρηση όμως από μέρους της Κύπρου έκανε χώρες όπως την Τουρκία να το διεκδικήσουν.

Όπως ανακοίνωσε την Τετάρτη ο υπουργός Γεωργίας Νίκος Κουγιάλης, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το φάκελο για την κατοχύρωση του χαλουμιού ως προϊόντος προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Μάλιστα, φάνηκε αισιόδοξος για τη θετική απάντηση της Κομισιόν, ξεκαθαρίζοντας ότι η παρούσα αίτηση πληροί όλες τις προϋποθέσεις.

«Το σημαντικό για μας είναι ότι δεν μπορούν να υποβληθούν άλλες αιτήσεις για εμπορικά σήματα και θεωρώ ότι ανοίγει ο δρόμος για την κατοχύρωσή του σε 14 μήνες», ανέφερε στις δηλώσεις του ο κ. Κουγιάλης.

Τι προνοείται

Σε ό,τι αφορά στη σύσταση του προϊόντος, ο Υπουργός Γεωργίας είπε πως για την παρασκευή του χαλουμιού χρησιμοποιείται αιγινό ή πρόβειο γάλα ή μείγμα αυτών, με ή χωρίς αγελαδινό, με την ποσόστωση του αιγινού και πρόβειου γάλακτος αθροιστικά να υπερβαίνει το 50%.

«Επομένως», πρόσθεσε, «ακυρώνεται το διάταγμα για το χαλούμι, που ορίζει την ελάχιστη αναλογία αιγινού και πρόβειου γάλακτος στις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή χαλουμιού, κατά συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, δηλαδή για την περίοδο Ιουλίου -Νοεμβρίου στο 23% και την περίοδο Δεκεμβρίου- Ιουνίου στο 35%».

Σύμφωνα με τον Υπουργό Γεωργίας, εγκρίνεται μεταβατική περίοδος 10 χρόνων με ισχύ από την 9η Ιουλίου 2014 και η ποσόστωση του αιγινού, πρόβειου και αγελαδινού γάλακτος ορίζεται με διάταγμα, με την ελάχιστη ελάχιστη αναλογία αιγινού και πρόβειου γάλακτος ορίζεται στο 20% και θα αυξάνεται προοδευτικά μέχρι την κάλυψη του 50% που προβλέπει το πρότυπο.

Αντιδράσεις

Οι αντιδράσεις ποικίλες, ανάλογα ποια παράταξη υπηρετεί κάποιος.Αρχικά, η Παγκύπρια Οργάνωση Ποιμνιοτρόφων δια του Γενικού Γραμματέα της Νίκου Μιχαήλ χαιρέτισε την κατάθεση του φακέλου του χαλουμιού. «Το διαχρονικό μας αυτό αίτημα, το οποίο πέρασε χίλια μύρια κύματα, βρίσκει επιτέλους το δρόμο του, περνώντας μέσα από τις συμπληγάδες των μεγάλων συμφερόντων», σημείωσαν χαρακτηριστικά οι ποιμνιοτρόφοι. Παράλληλα και ο ΕΥΡΩΑΓΡΟΤΙΚΟΣ αναφέρει ότι «η σημερινή μέρα κατάθεσης του φακέλου είναι ίσως η πλέον σημαντική και σημαδιακή για το Υπουργείο Γεωργίας αλλά και γενικότερα για το κυπριακό λαό». Αναφέρει, επίσης, ότι η επιτυχία αυτή «είμαστε σίγουροι ότι θα συνοδεύεται και με τα ανάλογα κίνητρα προς τους αιγοπροβατοτρόφους έτσι ώστε να μπορέσει ο κλάδος αυτός να ανταποκριθεί στην διαφαινόμενη ζήτηση αιγοπρόβιου γάλακτος».

Από την άλλη, αγελαδοτρόφοι και τυροκόμοι είναι οι αδικημένοι αφού διαχρονικό αίτημά τους είναι η μεγαλύτερη ποσόστωση για το αγελαδινό γάλα. Πάντως, ο υπουργός Γεωργίας θεωρεί ότι όλες αυτές οι αντιδράσεις θα είναι αδικαιολόγητες, καθώς δίνεται 10ετής μεταβατική περίοδος για προσαρμογή της βιομηχανίας στο πρότυπο, που αποτελεί νομοθεσία.

«Διερωτώμαι αν μπορούσαν να προσαρμοστούν σε εκείνα τα δεδομένα, γιατί να έχουν πρόβλημα με το 20% που είναι ένα μέτρο καλής θέλησης από αυτούς που έχουν υποβάλει την αίτηση αλλά και από το Υπουργείο», είπε, υπογραμμίζοντας ότι από τις συζητήσεις που είχε στην Κομισιόν «δεν μπορεί να κατοχυρωθεί προϊόν που να ονομάζεται χαλούμι με ποσόστωση χαμηλότερη του 50%».

 Η συνέχεια

Διαδικαστικά αναμένεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφού μελετήσει το σύνολο του φακέλου είτε θα τον αποδεχθεί και θα τον δημοσιεύσει, είτε θα τον απορρίψει. Με βάση τους ισχύοντες κανονισμούς η διαδικασία προβλέπει, αν γίνει αποδεκτός, τη δημοσίευση εντός 8 μηνών και την παροχή χρόνου 3 μηνών για ενστάσεις.

Ο κ. Κουγιάλης σημείωσε ότι η διαδικασία εξέτασης του φακέλου θα είναι ταχεία, καθώς ο φάκελος είναι σχεδόν πανομοιότυπος με τον προηγούμενο φάκελο, ο οποίος είχε περάσει από όλη τη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και έχει λάβει θετική απάντηση από τις έξι από τις επτά Διευθύνσεις από τις οποίες χρειάζεται έγκριση.

Όπως εξήγησε ο κ. Κουγιάλης,  με την υποβολή του φακέλου παρέχεται «ουσιαστική προστασία του προϊόντος από την Ευρωπαϊκή Ένωση", πράγμα που σημαίνει ότι καμιά άλλη χώρα δεν θα μπορεί να εμπορεύεται δικό της προϊόν με την ονομασία «χαλούμι» ή «hellim» ή άλλες ονομασίες που προσομοιάζουν με αυτές, ενώ «απαγορεύεται σε οποιονδήποτε ανταγωνιστή να υποβάλει αίτηση για την έγκριση του χαλουμιού ως εμπορικού σήματος, πράγμα που θα απαλλάσσει την Κυπριακή Δημοκρατία από δικαστική ή νομική  αντιμετώπιση τέτοιων αιτήσεων».

Βέβαιος για το ναι της Κομισιον

Mάλιστα ο κ. Κουγιάλης παρουσιάστηκε βέβαιος για τη θετική απάντηση της Κομισιόν.  «Με την υποβολή του φακέλου είναι σαν να έχουμε κατοχυρωθεί μέχρι να λάβουμε αρνητική απάντηση, εάν υπάρξει, που είμαι βέβαιος ότι δεν θα υπάρξει. Όλες οι υπηρεσίες του κράτους, και η Νομική Υπηρεσία, και το Τμήμα Γεωργίας και η διοίκηση του Υπουργείου και το Υπουργείο Εμπορίου, θα προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να στηρίξουμε αυτό το φάκελο, έχει γίνει και στο παρελθόν αυτή η διαδικασία και είμαι αισιόδοξος ότι θα έχει ευτυχή κατάληξη». 

Οφέλη

 Σε ερώτηση για τα οφέλη για την Κυπριακή Δημοκρατία από τη κατοχύρωση του χαλουμιού, ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ότι αυτά θα είναι πολλαπλά, καθώς, «όπως είπε με την προστασία αυτού του προϊόντος θα καταφέρουμε να εμπορευτούμε αυτό το προϊόν πολύ καλύτερα χωρίς ανταγωνισμό από το εξωτερικό». Σε αυτό το σημείο υπενθύμισε ότι υπάρχουν μεγαλύτερες χώρες που θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν με χαμηλότερα κόστη παραγωγής και σημείωσε ότι με την κατοχύρωση θα αναπτυχθούν νέοι τομείς στην κυπριακή κτηνοτροφία, με την ανάγκη παραγωγής περισσότερου αιγινού και αιγοπρόβειου γάλακτος.

Ιστορικό

Οι συζητήσεις και η σχετική προσπάθεια εγγραφής της ονομασίας «Χαλλούμι» ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) άρχισε το 2003. Τελικά η αίτηση υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 29/7/2009. Στις 26/7/2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπέβαλε προς την Αρμόδια Αρχή, 9 ερωτήματα σχετικά με την αίτηση, νομικής και τεχνικής φύσης, τα οποία ήταν συγκεκριμένα και επιζητούσαν σαφείς, πειστικές και τεκμηριωμένες απαντήσεις.

Η Αρμόδια Αρχή, όρισε Τεχνική Επιτροπή (ΤΕ), για την ετοιμασία των απαντήσεων με εντολή οι απαντήσεις στα ερωτήματα να είναι πειστικές και τεκμηριωμένες, με τεχνική και επιστημονική τεκμηρίωση, με μετρήσιμα στοιχεία και ιστορικά δεδομένα. Η ΤΕ συνεργάστηκε με τις υπηρεσίες της Γενικής Εισαγγελίας, η οποία χρησιμοποίησε διεθνείς νομικούς οίκους, που ειδικεύονται στα θέματα αυτά.

Στην ετοιμασία των απαντήσεων αξιοποιήθηκαν μελέτες που έγιναν από γνωστούς επιστήμονες του εξωτερικού, καθώς και σχετικές μελέτες κυπρίων επιστημόνων. Υπήρξε συνεργασία με τα διαπιστευμένα εργαστήρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου. Η ΤΕ είχε πολύ στενή συνεργασία με τον αιτητή Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου και έλαβε πολύ σοβαρά υπόψη εκείνες τις θέσεις και απόψεις του, που ήταν τεκμηριωμένες.

Η ΤΕ κατέληξε ομόφωνα στο κείμενο των απαντήσεων, οι οποίες δόθηκαν στην Αρμόδια Αρχή και οι οποίες έχουν ήδη διαβιβαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με βάση την απάντηση της ΤΕ στη σχετική ερώτηση για την παραγωγή του χαλλουμιού το αιγοπρόβειο γάλα θα πρέπει να υπερισχύει του αγελαδινού.