Scope Ratings: Αντίκτυπος στις τράπεζες της Ε.Ε. από αύξηση επιτοκίων και μείωση ρευστότητας

Σημαντικό αντίκτυπο στους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης μέσω της λιανικής τραπεζικής, καθώς οι πελάτες αναζητούν καλύτερα προϊόντα, έχουν, σύμφωνα με τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Scope Ratings η αύξηση των επιτοκίων και η συρρίκνωση της ρευστότητας, οι δύο πιο ορατές επιπτώσεις της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

«Βραχυπρόθεσμα, πιστεύουμε ότι οι τράπεζες έχουν την ικανότητα να προσαρμοστούν. Αλλά για τις τράπεζες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε αυτή την τάση, ο τρόπος με τον οποίο θα ανταποκριθούν απαιτεί προσοχή», δήλωσε ο Νίκολας Χάρντι, αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Scope.

«Η αποτυχία σταθεροποίησης της τάσης θα μπορούσε να έχει διαρθρωτικές επιπτώσεις στην κερδοφορία και στη διαχείριση του ενεργητικού-παθητικού (των τραπεζών)», συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του δείκτη δανείων έναντι καταθέσεων και «της μεγαλύτερης εξάρτησης» από τη χρηματοδότηση, μέσω της αγοράς.

Ο γερμανικός οίκος αξιολόγησης αναφέρει ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν φτάσει σε σημείο καμπής, καθώς για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια έχουν αρχίσει να συρρικνώνονται.

Προσθέτει πως πρόκειται για μια θεμελιώδη αλλαγή, διότι η πρόσβαση σε φθηνή χρηματοδότηση λιανικής αποτελεί βασικό συστατικό των επιχειρηματικών μοντέλων και της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών τραπεζών.

«Οι καταθέσεις των νοικοκυριών αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των δανείων», αναφέρει και προσθέτει ότι «οι καταθέσεις των νοικοκυριών αντιπροσώπευαν το 30,3% της συνολικής χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών τραπεζών τον Ιούνιο του 2023».

Σημειώνει ότι οι εταιρικές καταθέσεις αντιπροσώπευαν λίγο περισσότερο από το μισό αυτού του αριθμού, 16,2%.

Λίγα μπορούν να κάνουν για αποτροπή φυγής καταθέσεων

«Η εμπιστοσύνη και η ελκυστική τιμολόγηση (από πλευράς τραπεζών) αποτελούν ζωτικές προϋποθέσεις για τη διατήρηση των καταθέσεων των πελατών», αναφέρει ο κ. Χάρντι, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι πολύ λίγα πράγματα μπορούν να κάνουν οι τράπεζες για να αποτρέψουν την έξοδο των καταθέσεων.

«Αυτό που χαρακτηρίζει την τρέχουσα τάση είναι η αυξανόμενη εστίαση των πελατών στην τιμολόγηση», σημειώνει.

Αναφέρει επίσης ότι «η ανατιμολόγηση των καταθέσεων έχει χαρακτηριστεί ως δείκτης δικαιοσύνης και οι τράπεζες έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος επειδή καθυστερούν πολύ να προσαρμόσουν τα επιτόκια των καταθέσεων».

Προσθέτει ότι το επιχείρημα αυτό χρησιμοποιείται επίσης και ως πολιτικό για να δικαιολογηθεί η φορολόγηση των «απρόσμενων κερδών» των τραπεζών.

Σύμφωνα με τον οίκο Scope, οι τράπεζες είναι πιθανό να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν διάβρωση του αποθέματος των βασικών καταθέσεων των πελατών τους.

«Για τους πιο ευάλωτους πελάτες λιανικής, οι καταθέσεις αντισταθμίζουν την πτώση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος τους», οπότε πρέπει να συνυπολογιστεί κάποια μείωση των προληπτικών αποταμιεύσεων τους, προσθέτει.

Επιπλέον, ο γερμανικός οίκος αναφέρει ότι οι πλουσιότεροι πελάτες ενδέχεται να αποσύρουν τις τραπεζικές καταθέσεις υπέρ καλύτερα αμειβόμενων προϊόντων που δεν διαχειρίζονται απαραίτητα οι τράπεζες.